Inhoud

Een hoortoestel, ook wel (ge)hoorapparaat genoemd, is een klein elektronisch apparaat waarmee slechthorenden beter geluid kunnen waarnemen. Bij ernstig slechthorenden of doven met restgehoor kan het hoortoestel het spraakafzien (liplezen) ondersteunen.

Alle hoortoestellen hebben dezelfde opbouw. De basiselementen zijn een microfoon, een versterker en een element dat geluid produceert(luidspreker). Als zodanig verschilt het principe van een hoortoestel niet veel van dat van een geluidsinstallatie.

Het aanwezige geluid wordt opgevangen met een microfoon en omgezet in een elektrisch signaal. Vervolgens wordt dit elektrische geluidssignaal versterkt. De versterker bevat meestal een regelmogelijkheid voor zowel de versterking als het maximale uitgangsniveau en vrijwel altijd ook een toonregeling.

Digitaal hoortoestel

De huidige hoortoestellen zijn veelal digitale hoortoestellen. De digitale hoortoestellen hebben een chip met een digitale signaalprocessor of DSP. Deze chip zet het 'analoge' geluid om in elektrisch digitaal signaal. De DSP maakt een onderscheid tussen zachte, normale(spraak) en harde geluiden. De zachte geluiden worden relatief meer versterkt dan de harde geluiden door een compressor. Daarnaast kan de DSP verschillende frequenties afzonderlijk versterken, zodat de gehoorsverliescurve beter kan worden gecompenseerd.

Een simpel digitaal hoortoestel wordt vandaag de dag veelal uitgerust met richtingsgevoelige microfoons en de mogelijkheid van meerdere programma's. Deze programma's worden veelal handmatig bediend door de gebruiker zelf. In een rumoerige omgeving hoeft een gebruiker vaak niet al teveel te verwachten van dit type hoortoestel. De audicien heeft vaak maar beperkte mogelijkheden om dit hoortoestel te programmeren.

De geavanceerde digitale hoortoestellen zijn in staat spraak te 'herkennen' en daarbij het juiste luisterprogramma te selecteren. Deze toestellen zijn altijd voorzien van richtingsgevoelige microfoons en automatische programma's voor verschillende luistersituaties. Het resultaat hiervan is dat de gebruiker een beter spraakverstaan kan ervaren in verschillende omgevingen. In een rumoerige situatie zorgt dit hoortoestel hierdoor vaak voor meer comfort. De audicien heeft een scala aan mogelijkheden om tot een voor de klant goed resultaat te komen. Dit verschilt per merk en type hoortoestel.

FM-systeem

Het beste systeem om beter te verstaan in rumoer is echter een FM-systeem. Dat bestaat uit een microfoon en een zender enerzijds, en een miniatuur ontvanger ter grootte van een flinke pinda anderzijds. De ontvanger wordt aan het hoortoestel bevestigd. Met het FM-systeem wordt het geluid draadloos van de bron naar het oor gebracht, en alle hinder van rumoer of een te grote afstand zijn daarmee overwonnen. Er bestaat geen hoortoesteltechniek die het voordeel van een FM-systeem kan benaderen. Het nadeel van een FM-systeem is dat er altijd een microfoon nodig is bij de bron van het geluid. In situaties met veel en vaak wisselende sprekers is een FM-systeem dus nauwelijks toepasbaar, tenzij telkens de microfoon doorgegeven wordt. Dit kan in de praktijk in dergelijke situaties nogal eens op bezwaren stuiten. Er zijn echter systemen waarbij tegelijkertijd 2 microfoons gebruikt kunnen worden (zogenaamde teamteaching systemen) en er is ook een technologie waarbij maximaal 10 microfoons (een zogenaamd multitalker network) gebruikt kunnen worden.

FM-systemen worden in de ontwikkelde landen altijd toegepast bij slechthorende kinderen. Slechthorende volwassenen ontdekken in toenemende mate de voordelen van draadloze FM-systemen, zeker sinds er zenders op de markt zijn gekomen met verschillende microfoonstanden en met Bluetooth die het telefoneren via mobiele telefoons mogelijk maken.

Soorten hoortoestellen

Er bestaan hoortoestellen in allerlei soorten en maten. De bekendste zijn: