Inhoud

Testikelkanker (testiscarcinoom, testisca, teelbalkanker, zaadbalkanker) is een vorm van kanker die ontstaat in de zaadbal, ook wel testis of testikel genoemd. Zaadbalkanker is in principe een relatief zeldzame ziekte, maar het is de meest voorkomende vorm van kanker bij jonge mannen (tussen de 15 en 30 jaar). Hoewel de ziekte meestal op deze leeftijd voorkomt, kan deze echter ook voorkomen op oudere- en zelfs op kinderleeftijd.

Symptomen

Meestal ontdekken mannen bij wie zaadbalkanker wordt vastgesteld, zelf veranderingen aan een zaadbal. Soms bestaat dit uit een toename in grootte van de zaadbal, soms uit een knobbel(s) in de zaadbal. Heel soms is er sprake van een duidelijk scherpe pijn in de aangedane bal. Daarnaast melden patiënten vaak een onbestemd gevoel in de onderbuik, achter of in het scrotum.

Bij sommige mannen wordt zaadbalkanker vastgesteld vanwege klachten-gevende uitzaaiingen, gedacht moet worden aan buik- of rugpijn. Ook kan er sprake zijn van een zwelling van de borstklier of van het gebied rond de tepel, met of zonder pijn.

Vroege ontdekking en tijdige behandeling van zaadbalkanker is erg belangrijk. In principe geldt dat hoe kleiner de tumor is bij ontdekking, des te gunstiger de vooruitzichten zijn.

Prognose

Van alle mannen die zaadbalkanker krijgen is 95% na 5 jaar nog in leven. Als de kanker op het moment van ontdekking nog niet is uitgezaaid, is het overlevingscijfer zelfs 99%, als het alleen is uitgezaaid naar de lymfeklieren is het nog steeds 96%. Als het verder is uitgezaaid daalt dit cijfer naar 72% en bij mannen met 'een hoog risicoprofiel' tot 40-45%. Risicoprofiel is een term die artsen gebruiken en de hoogte daarvan hangt af van diverse factoren, zoals de grootte en plaats van de uitzaaiingen en de waarde van de tumormarkers in het bloed.

Behandeling

Pas na een operatie waarbij tumorweefsel verkregen wordt (vaak is dat de zaadbal), kan definitief bevestigd worden of er sprake is van zaadbalkanker. De zaadbal wordt meestal chirurgisch via het lieskanaal verwijderd als eerste behandelingsstap. Vaak wordt dit gevolgd door adjuvante behandeling. Onderdelen kunnen zijn:

In het algemeen reageert het seminoom heel erg goed op bestraling, en hoeft chemotherapie niet altijd noodzakelijk te zijn. Bij een non-seminoom wordt meestal direct behandeld met chemotherapie; bestraling speelt dan geen (belangrijke) rol.