Iedereen heeft wel eens een periode minder goed kunnen ruiken, meestal ten gevolge van een verkoudheid. Niet alleen het ruiken is minder, maar ook smaken eten en drinken niet zo. Vaak herstelt de reuk en daarmee de smaak vanzelf weer, nadat de verkoudheid is verdwenen. Helaas kan het reuk- en smaakvermogen ook langdurig of blijvend zijn aangetast.
Reuk speelt een belangrijke rol bij de herkenning van gevaar, zoals rook en gas. Verlies van reuk heeft een groot effect op de kwaliteit van het leven.
Reukverlies kan totaal (anosmie) of gedeeltelijk (hyposmie) zijn. Grofweg zijn er twee soorten anosmie: geleidingsanosmie en perceptieanosmie:
Geleidingsanosmie
Bij geleidingsanosmie kan de lucht de reukspleet niet meer bereiken. Dit kan komen door zwelling van het neusslijmvlies (luchtweginfectie, allergische rinitis, sinusitis), neuspoliepen of problemen met het neustussenschot. Het wegnemen van de obstructie kan de reukstoornis gunstig beïnvloeden.
Perceptieanosmie
Bij een perceptieanosmie zit het probleem in het reukepitheel, de bulbus olfactorius of in de verbinding daartussen; bij deze variant zijn er geen therapeutische opties.
Oorzaken
Reukstoornissen kunnen veroorzaakt worden door:
- Infecties
- Medicatie
- Roken
- Ongeval
- Neusverstopping
- Systeemziekte
- Goed- of kwaadaardig gezwel
- Operaties
De meest voorkomende oorzaak van reukverlies is ouder worden (presbyanosmie). Soms kan er geen oorzaak gevonden worden.
Behandeling
Behandeling perceptieve reukstoornis
Voor perceptieve reukstoornissen (beschadiging van het reukepitheel, zenuwbaan of hersenen) bestaat tot op heden geen effectieve behandeling.
Behandeling conductieve reukstoornis
De mogelijkheden van behandelingen van reukstoornissen zijn afhankelijk van de aard van de stoornis. Conductieve reukstoornissen, veroorzaakt door verstopping van de neus, verbeteren vaak door behandeling van de verstopping door medicijnen of operatie. Vooral bij neuspoliepen en chronische sinusitis wordt vaak een verbetering van de reuk gezien na behandeling.
Helaas is dit effect niet altijd permanent. Bij een deel van de patiënten met chronische sinusitis en neuspoliepen zal na een aanvankelijke verbetering van de reuk binnen een jaar na behandeling weer een terugval van het reukvermogen optreden.
