Inhoud

Polymyositis (PM) is een chronische ziekte waarbij meerdere spieren, vooral in de bovenarmen en -benen, ontsteken. Door de ontstekingen worden spiervezels aangetast waardoor soms pijn en vaak krachtverlies optreedt. De ziekte is met medicijnen en revalidatie te behandelen.

Polymyositis is zeldzaam en komt voor bij ongeveer tien op honderdduizend mensen. De ziekte kan op elke leeftijd voorkomen. Polumyositis is niet erfelijk. Ook is het geen besmettelijke ziekte.

Oorzaken

De ontstekingen in de spieren worden vermoedelijk veroorzaakt door een gestoorde afweerreactie. Normaal gesproken zorgt het afweersysteem (immuunsysteem) er met antistoffen en afweercellen voor dat alles wat niet in het lichaam thuis hoort, wordt opgespoord en verwijderd. Bij PM ziet het afweersysteem de spiervezels of bloedvaatjes in de spieren aan voor lichaamsvreemde stoffen.

Diagnose

Om vast te stellen of iemand myositis heeft, doen artsen verschillende onderzoeken. Allereerst vertelt u uiteraard over uw klachten en er vindt een algemeen lichamelijk onderzoek plaats. Daarnaast wordt bloedonderzoek gedaan. Bij myositis komen namelijk enzymen uit de spiervezel in de bloedbaan terecht, onder andere creatinekinase (CK). Verder kan de ontstekingsactiviteit van de spieren door middel van een elektromyografisch onderzoek (EMG) gemeten worden, en wordt een stukje spier (een spierbiopt) onder een microscoop onderzocht.

Behandeling

PM is redelijk goed te behandelen met ontstekingsremmende medicijnen. De behandeling van eerste keus is prednison. Prednison moet langdurig worden gebruikt, eerst in hoge, later in lage dosering. Als de behandeling niet het gewenste effect heeft, kunnen andere immuunonderdrukkers worden gebruikt zoals methotrxaat en azathioprine (Imuran), maar hiervan is het effect minder goed bekend.

Naast ontstekingsremmers kunnen medicijnen worden voorgeschreven tegen specifieke gevolgen zoals hartversterkende medicijnen, pijnstillers tegen gewrichtspijnen of zalf tegen jeuk en pijn bij DM.

De behandeling kan worden uitgevoerd door diverse specialisten zoals een neuroloog, reumatoloog en internist. Ter verbetering van de mobiliteit en bij problemen met slikken en voeding kan de hulp worden ingeroepen van een revalidatiearts en paramedici als een fysiotherapeut, ergotherapeut en diëtist.

Met fysiotherapie kan, vooral bij kinderen met DM, verstijving van gewrichten worden voorkomen.

Bij klachten zoals pijnlijke onderhuidse verkalkingen of verdikking van de slikspieren kan een operatie soms uitkomst bieden.

Symptomen

De eerste verschijnselen van polymyositis zijn spierzwakte, mogelijk spierpijn, een algemeen gevoel van malaise en soms ook koorts. Deze klachten kunnen zich vrij plotseling voordoen en lijken dan aanvankelijk op verschijnselen van een zware griep. De klachten kunnen zich echter ook geleidelijk ontwikkelen.

Als eerste ontstaan meestal klachten in de bekken- en schoudergordelspieren. Dit merken mensen bijvoorbeeld doordat ze moeite krijgen met traplopen, fietsen en met het tillen van zwaardere voorwerpen. De spierkracht neemt verder af als de ziekte niet behandeld wordt.

Omdat de gezonde spieren harder moeten werken, is ook vermoeidheid een veel voorkomende klacht. Veel mensen krijgen bovendien pijn in en rond de gewrichten. Deze pijn hangt waarschijnlijk samen met een andere belasting van de gewrichten.

Ook de aantasting van specifieke spieren kan bepaalde gevolgen hebben. Zo komt kortademigheid voor als de ademhalingsspieren zijn aangetast of als het longweefsel ontstoken is.

Als de slikspieren beschadigd zijn, kan dat leiden tot verslikken. Soms kunnen de slikspieren ook dikker worden waardoor het slikken moeilijker verloopt.