Een litteken is een blijvend zichtbare afwijking, meestal van de huid, die resteert na genezing van een wond. Bij genezing van een wond wordt de verbroken continuïteit van het orgaan hersteld door vorming van bindweefsel, dat op microniveau niet meer dezelfde organisatie heeft als het oorspronkelijke weefsel en dus meestal een zichtbare afwijking zal vormen.

Oorzaken

Chirurgen proberen littekens zo onopvallend mogelijk te houden door langs de splijtlijn van de huid te snijden en door de ontstane wondranden met hechtingen netjes tegen elkaar te leggen, zodat de hoeveelheid te vormen bindweefsel om de wond te laten genezen minimaal is. Bij grote open wonden, bij weefseldefecten of bij complicaties zoals infectie wordt het litteken meestal groter. Dit is niet altijd te vermijden: 'de chirurg maakt de snee, maar de natuur maakt het litteken'.

Soms is een litteken wat verheven: de huid is daar wat dikker. Men denkt daarom vaak dat littekens sterk zijn. Dat is niet waar: een litteken zal nooit de sterkte van de oorspronkelijke huid evenaren.

Bij mensen met een gekleurde huid is de kans op hypertrofische littekens en keloïdvorming groter.

Behandeling

Er zijn verschillende methodes om iets aan ongewenste littekens te doen. Invasieve methodes zijn onder andere (cosmetische) operaties, steroïdeninjecties, radiotherapie, cryotherapie, of lasertherapie. Er zijn ook non-invasieve methodes, zoals siliconentherapie (gel of sheets) of druk-/compressietherapie.

Invasieve methodes zijn vaak pijnlijk, niet altijd makkelijk in gebruik of geven niet de gewenste resultaten. In de internationale richtlijn voor littekenbehandeling wordt silliconentherapie als eerste keus behandeling gezien. Siliconentherapie maakt de littekens vlakker, zachter en meer elastisch, vermindert ook de roodheid en de jeuk en maakt het litteken minder pijnlijk. Siliconentherapie is klinisch bewezen, wordt veelvuldig met veel succes toegepast en wordt aanbevolen door toonaangevende specialisten over de hele wereld. Daarnaast wordt deze methode op recept volledig vergoed. Siliconentherapie is verkrijgbaar in de vorm van gel en sheets (pleisters).