Hartzwakte wordt ook wel hartfalen, hartinsufficiëntie of decompensatio cordis genoemd. Het is een complex syndroom waarbij de hartspier zover is verzwakt, dat deze niet voldoende in staat is het bloed door de bloedvaten te pompen. Het gevolg is een bloedophoping vóór het hart. Het hart kan niet meer zorgen voor voldoende aanvoer van zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen.
De oorzaak van hartinsufficiëntie is een beschadiging van de hartspier. Dit kan sluipend of acuut optreden. Oorzaken hiervan kunnen zijn:
Er wordt onderscheid gemaakt tussen linksdecompensatie cordis en rechtsdecompensatie cordis.
Linksdecompensatio cordis
Bij linksdecompensatie wordt meestal bloed in de longen gepompt, maar kan dit onvoldoende wegstromen. Het gevolg is dat de bloedvaatjes in de longen vol raken waarbij soms vocht uit de bloedvaten in de longblaasjes wordt geperst, dit wordt longoedeem genoemd. Het opnemen van zuurstof en afgeven van koolzuurgas in de longen wordt door linksdecompensatie bemoeilijkt. Bijpassende symptomen zijn:
Rechtsdecompensatie cordis
Bij rechtsdecompenatio kan de rechterhelft van het hart het bloed dat via de onderste en bovenste holle ader binnenkomt niet meer verwerken. als gevolg daarvan treedt stuwing op in de grote bloedsomloop. Bijkomende symptomen zijn:
Behandeling bestaat meestal uit het voorschrijven van medicijnen, bedrust en het volgen van een dieet.
Patiënten met hartzwakte of hartinsufficiëntie moeten zich aan bedrust houden waarbij soms een (half)zittende houding wordt aangenomen. Daardoor zal minder vocht in de longen ophopen.
Medicatie wordt voorgeschreven om de kracht te verhogen van de verzwakte hartkamers. Tegenwoordig gebruikt men verschillende medicijnen die digitalis (vingerhoedskruid) bevatten. In acute gevallen is snel hulp nodig en wordt ouabaïne ingespoten om de hartkamers meer kracht te geven. Behalve deze medicijnen, die direct op het hart inwerken, schrijft men vaak ook diuretica voor. Deze middelen stimuleren de nierfunctie, reguleren de zouthuishouding en helpen het oedeem (ophoping van water en zout in het weefsel) te verminderen.
Daarnaast zal een zoutvrij of zoutarm dieet moeten worden gevolgd en het gewicht zal regelmatig worden gecontroleerd. Dit wordt gedaan om ophoping van vocht vroegtijdig te ontdekken.