Inhoud

Het Crush-syndroom (ook wel Rhabdomyolyse) is een snelle afbraak van de skeletspieren als gevolg van letsel aan het spierweefsel. Dit kan het gevolg zijn van een zware (stompe) verwonding of een compressie van de spieren. Het Crush-syndroom komt met name voor bij patiënten die na een ramp, zoals een aardbeving, vast komen te zitten onder het puin.

Door de verwonding ontstaat een lokale ontsteking waarbij afvalstoffen (zoals myoglobine) vrijkomen die schadelijk zijn voor de lever en de nieren. Dit kan resulteren in nierfalen, leverfalen en uiteindelijk leiden tot shock. Door afbraak van spierweefsel komt het spiereiwit myoglobine vrij en hierdoor kleurt de urine rood. Andere kenmerken zijn: te veel stikstofverbindingen in het bloed (azotemie), lage bloeddruk (hypotensie), een toename van de hoeveelheid ureum in het bloed (uremie) en een verminderde urineproductie (anurie).

Diagnose

Rhabdomyolyse kan vermoed worden bij iedereen die traumatisch letsel heeft opgelopen of ernstig bekneld is geraakt. In een later stadium kan het worden geïdentificeerd als er sprake is van een verslechterde nierfunctie (verhoogd niveau van creatinine en ureum in het bloed, verminderde urine productie) of als er sprake is van de typische roze-rode verkleuring van urine. Een verslechterde nierfunctie is meestal 1 a 2 dagen na het spierletsel merkbaar.

Compartiment syndroom

Af en toe leidt de zwelling van de beschadigde spier tot een compartiment syndroom. Dit houdt in dat omliggende weefsels (zoals zenuwen en bloedvaten) door de gezwollen spieren worden samengedrukt. Het gevolg is beschadiging van deze structuren of functieverlies in de aangedane lichaamsdelen.

Symptomen van deze complicatie zijn onder meer: verminderde bloedtoevoer, afname in het gevoel of pijn in het aangedane ledemaat.

Behandeling

Om het risico op het Crush-syndroom te verminderen, worden hulpverleners (in Groot-Brittannië) geadviseerd om slachtoffers die meer dan 15 minuten hebben vastgezeten niet meteen te bevrijden. Behandeling bestaat uit het aanleggen van een knelverband (tourniquet), het toedienen van vocht en vervolgens het langzaam afbouwen van de druk.

De behandeling vindt plaats door het intraveneuze toedienen van vocht. Indien nodig kan nierfunctievervangende therapie (RRT) worden toegepast, dit kan in de vorm van dialyse of hemofiltratie.