De orthopedagogiek houdt zich bezig met de problematische leer- en opvoedingssituaties van kinderen en jeugdigen. Het betreft een specialisatie in de pedagogiek die zich bezighoudt met de opvoeding van het afwijkende of gehandicapte kind.

De taak van de orthopedagoog is hulp te bieden aan het in de ontwikkeling bedreigde kind. Een orthopedagoog heeft een bachelor in pedagogiek afgerond en een master in orthopedagogiek. Orthopedagogiek is dus een specialisatie binnen de Pedagogische Wetenschappen (Universitair). De orthopedagoog is bevoegd om onderzoeken te doen en betreffende problematiek of ontwikkelingsafwijking vast te stellen.

De orthopedagoog maakt voor kinderen met leer- en gedragsproblemen een behandel- en begeleidingsplan dat hun situatie kan verbeteren. Zodoende probeert de orthopedagoog ervoor te zorgen dat zij de opvoeding krijgen die het beste bij hun karakter en problemen aansluit.

Om dat te bereiken verricht de orthopedagoog psychologisch onderzoek bij de kinderen om te achterhalen met welke problemen zij kampen en wat daarvan de oorzaak is. Bij de daaropvolgende behandeling betrekt de orthopedagoog ook de opvoeders. De orthopedagoog geeft hen adviezen met betrekking tot de opvoeding en met betrekking tot therapeutische handelingen die zij zelf kunnen verrichten. Ook kan de orthopedagoog doorverwijzen naar externe therapieën (fysiotherapie, logopedie, creatieve therapie, speltherapie, enz.) of naar speciaal (basis-) onderwijs.