Vitiligo

Informatie over vitiligo

Vitiligo

Vitiligo is een aandoening waarbij de huid en het haar pigment verliezen en waarbij melkwitte plekken van verschillende grootte en vorm ontstaan. Minstens 0,5% van de wereldbevolking lijdt aan vitiligo. Als een stukje van de witte vitiligohuid onder de microscoop wordt bestudeerd, dan blijken de pigmentcellen (melanocyten) in de huid totaal te ontbreken. Vitiligo kan op elke leeftijd ontstaan, maar bij ongeveer 50% van de patiënten openbaart de aandoening zich vóór het 20e levensjaar en bij 70-80% vóór het 30e levensjaar. Behalve een medisch probleem is vitiligo vooral een belangrijk psychosociaal probleem. Uit onderzoek blijkt dat vitiligo een negatieve invloed kan hebben op de levenskwaliteit en dat soms psychologische ondersteuning nodig is om met de ziekte te leren omgaan. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk voor vitiligo, maar geen van alle is echt afdoende. Dat is een van de redenen dat veel dermatologen hun patiënten aanraden om er niets aan te doen als het op een plaats zit waar het relatief weinig storend is.

Hoe ontstaat het

Er bestaan vijf theorieën om het ontstaan van vitiligo te verklaren:

• de genetische theorie
• de auto-immuuntheorie
• de neurogene theorie
• de melanocyten-celvernietigingstheorie
• de convergentie theorie

Behandeling

Er bestaat een aantal behandelingen voor vitiligo. Deze behandelingen hebben echter lang niet bij iedereen effect. Ook in die gevallen dat de behandeling effectief is treedt meestal geen volledig herstel van de pigmentatie op.

• Corticosteroïden De behandeling met corticosteroïdhoudende crèmes (hormooncrèmes) is in sommige gevallen succesvol, vooral bij beginnende vitiligo. Bij deze behandeling worden corticosteroïdhoudende crèmes eenmaal per dag op de vitiligoplekken aangebracht. Wanneer deze therapie na ca. 1 maand nog niet succesvol is gebleken kan beter met de hormoontherapie worden gestopt omdat als bijwerking de huid dun kan worden.
• PUVA Ultraviolet A (UVA) licht is een bestanddeel van het natuurlijk zonlicht. Het licht dringt vrij diep in de huid door. Door het ultraviolet licht wordt de ontsteking in de huid beïnvloed, evenals (waarschijnlijk) de beweeglijkheid van de pigmentcellen in de normale huid aan de rand van de vitiligovlekken. In de meeste ziekenhuizen bevinden zich lichtcabines voor UVA licht. Uit ervaring is gebleken dat UVA alléén onvoldoende effect sorteert bij vitiligo en dat het nodig is een medicijn toe te voegen dat de werking van UVA versterkt. Dit medicijn heet psoraleen. Meestal wordt bij PUVA-therapie de psoraleen in de vorm van tabletjes ingenomen, 1-2 uur voor de belichting. Patiënten worden doorgaans 2 keer per week op deze manier behandeld gedurende meerdere weken of enkele maanden. In sommige dagbehandelcentra is het mogelijk bad-PUVA te krijgen. Bij deze vorm wordt de psoraleen niet geslikt, maar in badwater opgelost. Nadat de patiënt in bad geweest is wordt hij belicht. Nadelen: - Frequente lichtbehandelingen verhogen (net als bij gewoon zonlicht) de kans op ontstaan van huidkanker op langere termijn. - De psoraleentabletten kunnen misselijkheid veroorzaken. - Niet toepasbaar tijdens zwangerschap of borstvoeding.
• UVB Ultraviolet B is, net als ultraviolet A, een bestanddeel van het natuurlijk zonlicht. Het heeft een krachtiger werking dan UVA en wordt daarom zonder aanvullende orale medicijnen, zoals psoraleen, toegepast. PUVA (dus UVA + psoraleen) werkt wel krachtiger dan UVB. Sinds enige jaren zijn er nieuwe UVB lampen in gebruik (TL-01, Philips) die bijna even effectief zijn als PUVA therapie. Voordelen: - beproefde, effectieve behandelmethode - kan eventueel bij zwangerschap worden toegepast Nadelen: - Frequente lichtbehandelingen verhogen de kans op ontstaan van huidkanker op langere termijn.
• Huidtransplantatie Kleine stukjes normale huid (van de patiënt zelf) kunnen worden getransplanteerd naar vitiligoplekken. Meestal worden kleine 'eilandjes' gezonde huid in de vitiligoplekken gelegd. De bedoeling is dan dat de pigmentcellen uit de gezonde huid in de vitiligohuid kruipen. Deze therapie wordt gecombineerd met lichttherapie. Voorwaarde voor de therapie is overigens dat de vitiligo zich al enige tijd niet uitbreidt. De behandeling is nog vrij experimenteel en wordt alleen in bepaalde gespecialiseerde centra uitgevoerd.
• Calcipotriol Dit is een afgeleide van vitamine D3 toegepast in een creme. Het is in Nederland geregistreerd voor psoriasis, maar er zijn enkele publicaties in de medische literatuur bekend die stellen dat calcipotriol ook een gunstig effect zou hebben op vitiligo. Zowel calcipotriol alleen, als in combinatie met lichttherapie zouden een goed effect op vitiligo kunnen hebben. De behandeling moet vooralsnog als experimenteel worden beschouwd.
• Bleking Bij de blekings methode wordt de gezonde huid behandeld bij patiënten die een zeer uitgebreide vitiligo hebben. In deze gevallen is het cosmetisch fraaier om de resterende normale huid te bleken. Dit gebeurt door toepassing van een 'bleekmiddel', waardoor de huid egaal bleek wordt. Het opbleken van de huid gebeurt met een hydrochinon-bevattende crème.

Wat kan men zelf nog doen?

Camouflage van gedepigmenteerde plekken met een huidkleurige make-up heeft geen genezende werking, maar is wel een goede methode voor het minder zichtbaar maken van de meest ontsierende huidafwijkingen. Uitleg over de mogelijkheden van deze methode (bv speciale "medische" camouflagecrème) en instructies voor het gebruik worden gegeven door een huidtherapeute. Daarna kunt u deze methode thuis zelf toepassen. Het is hierbij belangrijk precies binnen de randjes van de vitiligoplek te blijven, anders ontstaat er een donkere rand. Verder is belangrijk dat door blootstelling aan zonlicht de vitiligoplekken gemakkelijk verbranden. Daarom wordt aanbevolen de huid altijd goed te beschermen tegen teveel zonnestraling met bedekkende kleding of door gebruik van een zonnebrandcrème met een beschermingsfactor van 15 of hoger. Dit heeft dan tevens als voordeel dat de gezonde, wel pigmentvormende huid minder afsteekt tegen de witte, ongepigmenteerde huid.