Schaamluis

Informatie over schaamluis

Schaamluis

De schaamluis (Pthirus pubis) is een ongevleugeld, zeer klein insect uit de familie Pediculidae en is vooral bekend door de parasiterende levenswijze op de mens. Een andere naam voor schaamluis is platje. Omdat de schaamluis zich vooral verspreidt door lichamelijk contact, wordt de luis als geslachtsziekte gezien. Er zijn echter meer oorzaken tot besmetting, dus dat hij uitsluitend als een geslachtsziekte gezien moet worden is reeds achterhaald. Een andere benaming voor schaamluizen in deze betekenis is ook wel platjes. Er zijn nog wel meer luizen die op de mens leven, deze behoren tot het geslacht Pediculus, voorbeelden zijn de kleerluis (Pediculus humanus corporis) en de bekendere hoofdluis (Pediculus humanus capitis). De schaamluis is een zuigende luis die over de hele wereld voorkomt en leeft van menselijk bloed. De ontlasting van de luis is daarom bruin en het duidelijkste teken dat men is besmet. De luis zelf is namelijk zeer klein; 1 tot 3 millimeter, en is zeer moeilijk te zien omdat de luis naar de basis van de haren kruipt en zich daar met de tang-achtige poten goed vastklampt.

Levenstadia

De schaamluis leeft ongeveer anderhalve week, waarin het dier een aantal malen vervelt. De luis overleeft buiten het lichaam echter maar enkele dagen. Net zoals de meeste insecten die een onvolledige gedaanteverwisseling doormaken, kent deze soort drie stadia:

• Ei. de eitjes zijn zeer klein, en worden neten genoemd. Ondanks de geringe lengte zijn het juist de eitjes die het makkelijkst te zien zijn omdat ze in groepjes worden gelegd en wit tot geel van kleur zijn. Een vrouwtje kan tot 40 eitjes per keer leggen en na ongeveer een week komen de eitjes uit.
• Nimf. uit het ei kruipt een klein schaamluisje dat al meteen op de ouderdieren lijkt, maar zich nog niet kan voortplanten en veel kleiner is. Ook de nimf zuigt bloed en vervelt een aantal maal en is na ongeveer een week volwassen.
• Imago. de volwassen schaamluis kan zich nu voortplanten, en leeft maar een aantal dagen. In die tijd kunnen echter vele eitjes geproduceerd worden.

Besmetting

De schaamluis leeft met name op warme, vochtige plaatsen, zoals schaamhaar, maar ook okselhaar en in de baard; luizen in het hoofdhaar zijn altijd hoofdluizen. De poten van de schaamluis zijn namelijk gebouwd om wat dikkere haren vast te houden. Een besmetting met schaamluis heeft zeker niet altijd geslachtsgemeenschap als oorzaak. In tegenstelling tot hoofdluis kan de schaamluis bijvoorbeeld ook via besmette kleding, beddengoed, handdoeken en zelfs autostoelen worden overgebracht. Dit kan niet als er tussen gebruikers enige uren na het eerste gebruik zijn verstreken.

Symptomen

De schaamluis is net zoals de hoofdluis niet gevaarlijk en kan geen ziektes verspreiden, in tegenstelling tot de kleerluis. Het enige symptoom is jeuk, die echter tot ontstekingen kan leiden als men teveel krabt; de luis zelf veroorzaakt geen infecties. Wel veroorzaken de beten kleine geïrriteerde plekjes, de een is echter gevoeliger dan de ander. Krabben is overigens sterk af te raden; ook wimpers en wenkbrauwen zijn geschikte plaatsen voor de schaamluis.

Behandeling

Wassen met water en gewone zeep of shampoo helpt niet tegen schaamluis. Via de huisarts of bij de drogist of apotheek is een middel tegen luis te verkrijgen. Hier is geen recept voor nodig. Het middeltje wordt op het schaamhaar, het haar aan de binnenzijde van de bovenbenen en al het aangedane haar, met uitzondering van de wimpers, aangebracht. Twaalf uur na de behandeling zijn alle luizen en neten dood. Bij een hevige infectie is het verstandig de behandeling na een week nogmaals te herhalen. Luizen en neten in de wimpers worden bestreden door het tweemaal daags insmeren van de wimpers met vaseline. De behandeling duurt dan tien dagen. Het alternatief is het verwijderen van de luis met een pincet en de neten met de vingernagels van de wimpers te verwijderen. Kleding en beddengoed moeten worden gewassen (op 60° Celsius), gestoomd of chemisch gereinigd. Om een nieuwe infectie te voorkomen, is het belangrijk dat partners zich ook laten behandelen. Ook als ze nog geen klachten hebben. Als iemand schaamluis heeft opgelopen bij seksueel contact, is het verstandig om ook onderzoek naar andere soa's te laten doen