Bloedvergiftiging

Informatie over bloedvergiftiging

Bloedvergiftiging

Bloedvergiftiging (wetenschappelijke benaming sepsis) is een ernstig, soms dodelijk verlopend ziektebeeld, dat wordt veroorzaakt door een infectie, meestal door bacteriën of hun producten (toxinen). Bloedvergiftiging is een ontstekingsreactie van het hele lichaam als reactie op een infectie.

Oorzaken

Binnentreden van bacteriën in de bloedbaan kan het gevolg zijn van een ontstoken wond, infectie van een orgaansysteem (longontsteking, blaasontsteking (urineweginfectie) of huidinfectie). Belangrijke gevolgen van die ontstekingsreactie zijn onder meer bloeddrukdaling, koorts, snelle hartslag, samen wel aangeduid als warme shock. Centraal staat ook een vermindering van de doorbloeding van de organen waardoor de toevoer en opname van zuurstof in het gedrang komt. De organen kunnen daardoor beschadigd worden. Als het meerdere organen betreft spreekt men van multi-orgaanfalen (ook wel bekend onder de afkorting MOF, of beter MODS (multiple organ dysfunction syndrome)). Soms is de beschadiging van tijdelijke aard, vooral als er tijdig wordt ingegrepen en de toevoer van zuurstof snel wordt hersteld. De orgaanbeschadiging kan ook definitief worden en dat kan dan uiteindelijk leiden tot de dood.

Gevoeligheid voor bloedvergiftiging

Bloedvergiftiging komt voor op alle leeftijden maar, zoals dat geldt voor vele ziekten, zijn heel jonge kinderen, heel oude mensen en patiënten met een verminderde afweer extra kwetsbaar. Een bekend voorbeeld van een vorm van bloedvergiftiging is de meningococcensepsis (bloedvergiftiging door de bacterie die ook hersenvliesontsteking (meningitis) veroorzaakt). Deze ziekte kan zo snel verlopen dat de patiënt op het moment van diagnose al niet meer te redden is.

Symptomen of ziekteverschijnselen

• hoge koorts
• tachycardie (snelle hartslag)
• tachypnoe (snelle ademhaling)
• koude rillingen
• hypotensie (lage bloeddruk)
• verwardheid
• verminderde urineproductie
• aanvankelijk kleine, later soms snel uitbreidende bloedingen in de huid (petechiën en purpura)
• oedeem
• diffuse intravasale stolling

Diagnostiek

De diagnose bloedvergiftiging kan worden bevestigd doordat bacteriën of andere micro-organismen in het bloed (bloedkweek) of in andere onder normale omstandigheden steriele lichaamssappen worden gevonden.

Risicogroepen

• Kankerpatiënten met name die met chemotherapie zijn behandeld.
• Ouderen, omdat die vaak een minder goed werkend afweersysteem hebben.
• Kinderen onder de 4 jaar.
• Postoperatieve patiënten.
• Patiënten met een verminderde afweer (Aids-patiënten, patiënten met afweeronderdrukkende geneesmiddelen, bijvoorbeeld bij de ziekte van Crohn of bij reuma).

Behandeling

De patiënt moet zo snel mogelijk worden behandeld. Die behandeling dient in veel gevallen plaats te vinden op een intensive care-afdeling en bestaat altijd uit meerdere componenten. Toediening van antibiotica, om de bacteriën te doden; toediening van grote hoeveelheden vocht om de doorbloeding van de organen op peil te houden; toediening van sterk werkende medicamenten die de bloedcirculatie verbeteren. Soms is een operatie nodig om de ontstekingshaard uit het lichaam te verwijderen. Niet zelden moet een patiënt ook kunstmatig worden beademd omdat de longen zijn aangedaan en/of de ademhalingskracht van patiënt onvoldoende is. De sterfte ten gevolge van bloedvergiftiging is in de landen met een moderne gezondheidszorg, inclusief goede intensive care voorzieningen, ongeveer 30 tot 40%. Recent is een wereldwijde campagne gestart (The Surviving Sepsis Campaign) om de kans van bloedvergiftigingspatiënten op een goed herstel zo groot mogelijk te maken.