Alopecia androgenetica

Informatie over alopecia androgenetica

Alopecia androgenetica

Alopecia androgenetica is de Latijnse naam voor de meest voorkomende vorm van kaalheid. Deze kaalheid is het gevolg van mannelijke hormonen (androgenen). Het wordt ook wel 'klassieke mannelijke kaalheid' genoemd. De meeste mannen krijgen hier in meer of mindere mate mee te maken, maar ook komt het niet zelden voor bij vrouwen.

Oorzaak

• Het is intussen duidelijk geworden dat deze vorm van kaalheid wordt veroorzaakt doordat het hormoon dihydrotestosteron (DHT) zich hecht aan de androgeenreceptoren (AR) van de cellen van de haarfollikels. Waarom deze binding zorgt voor een verstoring van het functioneren van de haarzakjes, is nog niet geheel duidelijk.
• Alopecia androgenetica bij mannen is grotendeels erfelijk. Variaties in het gen voor de androgeenreceptor (gelegen op het X-chromosoom) blijken geassocieerd met vroegtijdige kaalheid bij mannen. Of mannen wel of niet vroeg kaal worden is met deze variaties ongeveer voor de helft verklaard. Mannen krijgen de aanleg om kaal te worden dus voor een belangrijk deel van hun moeder. Het is echter nog niet duidelijk welke variant bij het gen androgeenreceptor de werkelijke oorzaak is van het kaal worden. Heb je de riscicovariant van het androgen receptor gen heb je bijna vier keer zo veel kans op kaalheid Een tweede belangrijk gebied ligt op chromosoom 20, in band p11, waar genvarianten het risico op alopecia androgenetica ongeveer 1,6 keer groter maken. Ongeveer 30% van het vroegtijdig kaalworden wordt hiermee verklaard. Mannen met een risicoallel op beide plaatsen (androgeenreceptor en 20p11) hebben 7x zoveel risico om jong kaal te worden. Ook op andere chromosomen liggen waarschijnlijk nog varianten, die invloed hebben op het kaalworden.

Verloop

De binding van DHT aan de AR zorgt voor een sneller verloop van de groeifasen en een verkleining van de schacht van het haarzakje. Uiteindelijk is het haarzakje dusdanig verschrompeld, dat het alleen nog maar een minuscuul (voor het oog onzichtbaar) vellushaartje produceert. Dit proces staat bekend als het miniaturiseren van haar. Bij mensen met aanleg voor alopecia androgenetica is het genetisch bepaald dat alleen de haren aan de bovenkant van het hoofd zijn uitgerust met androgeenreceptoren. Dit verklaart waarom haar aan de zijkant en achterkant van het hoofd niet verloren gaat met het ouder worden. Kaalheid verloopt bij vrouwen vaak anders dan bij mannen. Kaalheid volgens het mannelijke patroon begint bij de geheimratsecken (inhammen) of de kruin. De meeste mannen die erfelijk belast zijn met haaruitval krijgen te maken met dit uitvalspatroon. Vrouwen met AGA krijgen daarentegen vaak te maken met een diffuse vorm van uitval die meestal begint bij de scheiding.

Behandeling

Volledige hergroei van verloren gegane haren is niet of nauwelijks mogelijk met de huidige haargroeimiddelen. Wel kan stabilisatie van de haaruitval bereikt worden. Over het algemeen geldt in ieder geval: hoe sneller er ingegrepen wordt, hoe meer kans er is op succes. Over het algemeen slaan haargroeimiddelen op de kruin beter aan dan op de inhammen. Het bekendste haargroeimiddel op dit moment is finasteride. Dit medicijn moet dagelijks in een dosering van 1 mg worden ingenomen. Finasteride concurreert met het enzym 5-alfa-reductase type II in het binden aan testosteron. Dit enzym komt veel voor bij de haarzakjes en zet het hormoon testosteron om in het actievere en voor de gevoelige haarzakjes funeste dihydrotestosteron (DHT). Finasteride zorgt er dus voor dat er minder testosteron wordt omgezet in DHT. Gemiddeld zorgt de stof voor een afname van 70% van de DHT-waarden in het bloed. Recentelijk is S-equol aan het opkomen als natuurlijke DHT-remmer om haarverlies te voorkomen. Lund, D. et. al. (2004), Equol is a novel anti-androgen that inhibits prostate growth and hormone feedback. Biology of Reproduction, 70 (4), 1188-1195. S-equol is een metaboliet van een natuurlijke isoflavonen daïdzeïne genaamd, die optreedt in sojabonen en andere voedingsproducten. Bij ongeveer 20 tot 30% van de bevolking in Westerse landen produceert S-equol na het eten van soja. De soja wordt dan omgezet in S-equol door bateriën in het spijsverteringssysteem. Onder de bevolking in Oosterse landen is dit zelfs 50 tot 60%. In plaats van stoppen van de productie van DHT, bindt het sterk aan de DHT moleculen. Wanneer DHT is verbonden met S-equol, is het niet langer een vorm van 'vrije DHT', dat wil zeggen dat het niet kan leiden tot AGA omdat het molecuul niet meer kan binden aan receptoren. Ook is het mogelijk om alopecia androgenetica chirurgisch te behandelen, bijvoorbeeld door middel van een haartransplantatie. Ook met dit soort cosmetische behandelingen is het vooralsnog onmogelijk om de oorspronkelijke haardichtheid terug te krijgen.