Inhoud
Ileus is het stoppen van de normale darmpassage. Ileus wordt ook wel darmobstructie of darmafsluiting genoemd. Dit kan veroorzaakt worden doordat een deel van de darm deels of geheel afgesloten is. Dit wordt een mechanische afsluiting genoemd. Ook kan het zijn dat de spieren van de darmwand zich niet meer samentrekken. Dit heet een functionele afsluiting.
Wat zijn de oorzaken?
Een darmafsluiting kent verschillende oorzaken. Indien een darm geprikkeld raakt, bijvoorbeeld als gevolg van een darmperforatie of zuurstoftekort, zal dit leiden tot een verminderde functie en dus tot een verstopping. Hetzelfde gebeurt vaak na een buikoperatie; de darmen zijn dan erg van slag omdat ze veel gemanipuleerd worden tijdens de operatie.
In sommige gevallen is er sprake van een mechanische belemmering van de darm. De darm is dan verstopt doordat er geen normale doorgang (=lumen) meer is. Denk hierbij aan een verdraaiing van de darm, of het knel zitten van de darm door littekenweefsel. Ook een tumor van de darm kan leiden tot obstructie en zich uiten als een darmafsluiting.
Echter, ook andere oorzaken, die niet rechtstreeks in verband met de buik staan, kunnen leiden tot een darmafsluiting. Zo hebben bepaalde medicijnen, zoals morfine, een negatieve bijwerking op de darmen. Ook bepaalde bloedafwijkingen kunnen leiden tot een verstoorde darmwerking en daarmee tot een verstopping.
Klachten en symptomen
De klachten zijn afhankelijk van de oorzaak van de ileus.
De klachten bij een obstructie ileus zijn:
- Aanvallen van hevige buikpijn (kolieken).
- Een opgezette buik.
- Een pijnlijk gevoel als de arts op de buik drukt.
- Braken, het braaksel wordt steeds donkerder van kleur en lijkt steeds meer op ontlasting.
- Het wegblijven van winden en ontlasting.
- Vaak zijn de heftige samentrekkende bewegingen van de darm duidelijk zichtbaar aan de buitenkant. Meestal zijn er ook veel darmgeluiden, het zogenaamde "gootsteengeruis".
De klachten bij een paralytische ileus zijn:
- Matige en constante buikpijn.
- Een opgezette buik.
- Braken, het braaksel wordt steeds donkerder van kleur en lijkt steeds meer op ontlasting.
- Het wegblijven van ontlasting en winden.
- Er zijn geen darmbewegingen en geen darmgeluiden. Er is sprake van een "stille buik".
Bij een dunne darmileus beginnen de klachten vaak acuter en staat braken meer op de voorgrond dan bij een dikke darmileus.
Daarnaast kunnen er in beide gevallen klachten zijn van de achterliggende ziekte, bijvoorbeeld een buikvliesontsteking of een tumor. Wanneer de ileus niet op tijd wordt ontdekt en behandeld, kan een levensbedreigende situatie ontstaan. Door ophoping van ontlasting in de darm kan de darmwand openbarsten (perforeren). Dit wordt een darmperforatie genoemd. Als gevolg van een darmperforatie kan een buikvliesontsteking ontstaan. Ook kan een gedeelte van de darm afsterven doordat de doorbloeding van de darmwand ernstig belemmerd is. Als dat gebeurt, is snel operatief ingrijpen noodzakelijk.
Behandeling
Als uw huisarts vermoedt dat u een darmafsluiting hebt, wordt u onmiddellijk in het ziekenhuis opgenomen. Er zullen röntgenfoto's (Röntgenfoto's) van de buik worden gemaakt om de diagnose te bevestigen en de aard en de plaats van de afsluiting vast te stellen. Via uw neus kan een slang in uw maag worden gebracht om de inhoud af te zuigen en overgeven te voorkomen. Vermoedelijk krijgt u intraveneus vocht toegediend om uitdroging te voorkomen. Vaak is een operatie nodig om de afsluiting op te heffen. Als een afsluiting na een grote operatie optreedt, zal de darmwand zich waarschijnlijk na enkele dagen weer normaal gaan samentrekken.
