Inhoud

Het bekken is de schakel tussen het bovenlichaam en de benen. Het bekken bestaat uit een aantal botten die door banden stevig met elkaar zijn verbonden. De onderste twee rugwervels maken hier functioneel deel van uit. De speling in de bekkengewrichten is onder normale omstandigheden beperkt, maar voldoende om soepel te kunnen bewegen. Alle krachten tussen wervelkolom en benen worden via het bekken overgebracht. Er zijn een aantal spieren die aan het bekken "trekken": de buik? en rugspieren maar ook de bil? en beenspieren. Het bekken is van nature beweeglijk. Het kan voorover en achterover kantelen maar ook zijwaarts draaien. Alle bewegingen die met je lichaamshouding te maken hebben, werken door in het bekken. Als het goed gaat is alles in balans en merk je niet dat je een bekken hebt.

Wat is bekkeninstabiliteit?

Bekkeninstabiliteit is een klacht die veel voorkomt bij zwangere vrouwen. Tijdens de zwangerschap zorgen hormonen ervoor dat het bekken beweeglijker wordt. De bekkenbanden worden slapper. Daardoor krijgen de botten en gewrichten meer speling. Deze extra speling is nodig om tijdens de bevalling voldoende ruimte te hebben om het kind erdoor te laten. Het is niet duidelijk waarom de ene vrouw wel klachten krijgt en de andere niet. Het lijkt er op dat onvoldoende rust en de combinatie van werk en gezin een risico is. Ook lijkt er een relatie te zijn met de manier waarop je loopt. Bekkeninstabiliteit komt voor bij ongeveer 5 procent van de zwangere vrouwen. De klachten treden op als de bekkendelen gaan schuiven en de spieren niet sterk genoeg zijn om alles te stabiliseren.

Hoe lang duurt bekkeninstabiliteit?

Het "ruimere bekken" begint in de loop van de zwangerschap, als voorbereiding op de bevalling. Vanaf ongeveer zes maanden kun je anders gaan lopen. Meestal is 1 ½ maand na de bevalling de situatie weer genormaliseerd. Met een beetje pech zijn de restklachten pas na een jaar helemaal over.

Wat zijn de klachten bij bekkeninstabiliteit?

Meestal krijg je in het begin pas last van je bekken als je iets zwaars gedaan hebt: traplopen of tillen. Later krijg je last bij langdurig staan en uiteindelijk ook bij zitten. Je kunt de volgende klachten hebben:  

Welke bewegingen kun je beter vermijden?

De bewegingen die pijn oproepen zijn onder andere: staan, lopen en zitten. En vooral onverwachte draaibewegingen. Ook schokkende bewegingen zoals hardlopen zijn berucht.  

Wat kun je doen om bekkeninstabiliteit te voorkomen?

Bekkeninstabiliteit tijdens de zwangerschap (door hormonen) kun je niet voorkomen. Het "ruimere bekken" hoort bij de zwangerschap. Wel kun je de klachten beperken door voldoende rust te nemen. Zorg dat iemand je bijvoorbeeld helpt met het huishouden.

Bekkeninstabiliteit door overbelasting kun je voorkomen door te luisteren naar je lichaam. Zorg ervoor dat er veel afwisseling zit in je bewegingen. Ook kun je de klachten waarschijnlijk beperken met preventieve oefentherapie.

Moet je met bekkeninstabiliteit naar de dokter?

Bij bekkeninstabiliteit door zwangerschap ga je naar je verloskundige.

Hoe is bekkeninstabiliteit vast te stellen?

Meestal is het klachtenpatroon duidelijk genoeg en is geen verder onderzoek nodig. Heb je na je zwagnerschap nog steeds last van bekken instabiliteit? Dan is soms onderzoek nodig om andere ziekten uit te sluiten.

Helpt fysiotherapie?

Soms kan fysiotherapie verbetering brengen. Of oefentherapieën als Mensendieck en Caesar. Zorg altijd voor professionele begeleiding als je oefeningen gaat doen.  

Welke hulpmiddelen bestaan er?  

Zwangeren kunnen baat hebben bij een bekkenband. Overleg dit met je verloskundige. Een bekkenband is soort brace die de billen en het bekken omsluit. Andere hulpmiddelen voor extreme klachten zijn een wandelstok en krukken.

Moet je stoppen met sporten?

Nee, meestal niet. Het is wel verstandig om de trainingomvang aan te passen aan de situatie. Trainen binnen de pijngrens blijft goed mogelijk. Soms kun je beter iets anders gaan doen.

Welke alternatieve sporten zijn er?

Je kunt gaan fietsen of zwemmen. Fietsen gaat vaak beter dan lopen. En bij zwemmen heb je geen last van je lichaamsgewicht. Ook aquajoggen kan goed zijn. Werken je benen en je bekken echt niet mee? Dan blijft trainen van het bovenlijf over. In het fitnesscentrum zijn dan mogelijkheden genoeg. Maar ook in het zwembad kun je, met behulp van drijvers, op armkracht "kilometers" maken. Vooral variatie in bewegingsvorm en voldoende rust zijn belangrijk.  Nordic Walking kan soms ook. Daarbij wandel je met twee "skistokken". Zo nemen je armen een deel van het werk over. En heb je een beetje extra steun.

Helpen massage en warmte?

Ja, daar kun je je iets beter door voelen. Maar de oorzaak wordt niet opgelost. Ook sauna kan een goede ontspanning geven. De koude baden en koude douches kun je beter vermijden. En wees extra voorzichtig met gladde vloeren. De combinatie van massage en sauna kan heel lekker zijn.

Kun je nog extra oefeningen doen om eventuele disbalans in de spieren op te heffen?

De aandacht moet vooral uitgaan naar de buik? en bilspieren. Let hierbij goed op de balans tussen belasting en belastbaarheid. De oefeningen zijn nodig om de spieren op kracht te brengen. Maar de training mag niet extra belastend zijn voor de bekkenbanden. Anders krijgt je juist meer klachten. Bij bekkeninstabiliteit door
zwangerschap mag je pas na 4 tot 6 weken na de bevalling beginnen met de spierversterkende oefeningen. Doe dit altijd onder begeleiding.

Wat moet je doen als het niet overgaat?

Heb geduld en ga regelmatig voor controle naar je huisarts en/of fysiotherapeut. Verder kun je weinig doen. Gecontroleerde oefentherapie onder deskundige begeleiding kan helpen de klachten te verminderen.