Simpel gezegd is een vergiftiging het ziek worden en/ of pijn krijgen als gevolg van het eten, drinken, inademen, injecteren, op de huid of in de ogen krijgen van een schadelijke stof (in te grote hoeveelheden).
Een vergiftiging (intoxinatie) is een reactie van je lichaam op het binnenkrijgen van een bepaalde hoeveelheid gif. De mate waarin je lichaam een reactie geeft en hoe ernstig deze reactie is hangt onder andere af van:
Een vergiftiging kan allerlei lichamelijke verschijnselen veroorzaken, zoals:
Giftige stoffen kunnen zowel in vaste, vloeibare als in gasvormige toestand het lichaam binnendringen. Dat kan via het maag- darmkanaal, de luchtwegen of de huid. Zo is een vergiftiging mogelijk door:
De meeste vergiftigingen worden veroorzaakt door huishoudproducten en medicijnen. Soms wordt een vergiftiging opzettelijk toegebracht. Opzettelijke vergiftiging valt binnen het strafrecht onder het delict mishandeling. Onopzettelijke vergiftiging kan in sommige gevallen ook leiden tot aansprakelijkheid of strafbaarstelling. Denk hierbij aan het bewust laten gebruiken van bepaalde schadelijke stoffen tijdens werkzaamheden.
Het metabolisme heeft een groot aantal mechanismen om schadelijke stoffen af te breken of uit te scheiden; in vele gevallen is het voor genezing voldoende om verdere inname van de schadelijke stof te stoppen en het lichaam de rest te laten doen.
In sommige gevallen is er een tegengif of antidotum beschikbaar of zijn er bepaalde maatregelen (zoals een nierdialyse) mogelijk die de verwijdering van het gif uit het lichaam versneld of mogelijk maken.
De meeste vergiftigingen zijn onbedoeld en in de meeste gevallen te wijten aan onachtzaamheid, onvoorzichtigheid of slordigheid. Veel kinderen zijn het slachtoffer van vergiftigingen. Het is belangrijk dat kinderen niet bij stoffen kunnen komen die giftig kunnen zijn (schoonmaakmiddelen, medicijnen).
Er is onderscheid tussen acute, peracute, subacute, chronische en subchronische vergiftiging.