Inhoud

Een gezwel van de vagina kan voor komen aan de binnenkant van de vagina of op de schaamlippen. Er bestaan verschillende soorten vaginagezwellen. In de meeste gevallen is een vaginagezwel onschuldig, maar er bestaan ook kwaadaardige gezwellen van de vagina.

Goedaardige gezwellen zijn er ook in verschillende soorten. Waaronder fribomen (een fibroom is een bindweefselgezwel) lipomen (een lipoom is een vetgezwel) en hidradenoma papilliferum (zweetkliergezwellen).

Daarnaast zijn er genitale wratten (condylomata acuminata). Dit zijn goedaardige gezwellen die worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Deze aandoening is besmettelijk en kan worden overgedragen door seksueel contact. Genitale wratten komen vaak voor.

Jarenlang bestaande wratten kunnen zich omvormen tot een kwaadaardige tumor (kanker).

Kanker van de vagina komt zelden voor en als het voorkomt dan is dit vooral bij vrouwen boven de 60 jaar.

Oorzaak

De oorzaak van een vaginagezwel hangt af van het feit of het goed of kwaadaardig is, en of het om een cyste of abces gaat.

Langdurig bestaande infecties of irritaties spelen een mogelijke rol bij het ontstaan van kanker aan de vagina. Andere risicofactoren zijn roken en besmetting met HPV.

De oorzaak van een vaginagezwel kan ook een cyste of abces zijn. Een cyste kan ontstaan wanneer de klier van Bartholini afgesloten raakt en het geproduceerde slijm niet meer weg kan. Wanneer de cyste ontstoken raakt (door een bacteriële infectie) en zich vult met pus wordt het een abces genoemd.

Symptomen

Ook bij de symptomen van een vaginagezwel hangt het er vanaf of het gaat om een goed- of kwaadaardig gezwel en of het om een cyste of abces gaat.

De meeste goedaardige gezwellen geven geen symptomen maar genitale wratten wel. Genitale wratten komen vooral voor op of rond de schaamlippen en in de ingang van de vagina, soms ook in de vagina of op de baarmoedermond. De symptomen van genitale wratten zijn jeuk, pijn of een branderig gevoel.

Een kwaadaardige gezwel of kanker van de vagina geeft, in de meeste gevallen, als eerste symptoom een harde bult op de vulva. Onbehandeld kan dit leiden tot het krijgen van jeuk en een bloederige afscheiding.

Een Bartholini cyste kent symptomen als zwelling en roodheid van de schaamlippen. Meestal is een cyste niet erg pijnlijk. Een abces kan wel hevige pijn veroorzaken. Ook kan er pijn bij het vrijen optreden en vaginale afscheiding.

Behandeling

Behandeling van goedaardige gezwellen is in de meeste gevallen niet nodig, omdat ze geen gevaar vormen voor de gezondheid. Om cosmetische redenen laten veel vrouwen ze echter toch verwijderen.

De behandeling van genitale wratten en andere goedaardige gezwellen bestaat uit de behandeling met een crème of vloeistof. Genitale wratten kunnen ook worden bevroren, weggebrand of weggesneden.

Als er sprake is van een kwaadaardig gezwel zal er veelal een operatie noodzakelijk zijn.

Een cyste of abces zal in de meeste gevallen worden opgesneden zodat het vuil weg kan.

Voorkomen is beter dan genezen en de meest voorkomende vorm van vagina-gezwellen, genitale wratten, zijn te voorkomen door het gebruik van condooms.