Pigmentvlekken op de huid worden veroorzaakt door een teveel aan pigment. Er ontstaan donkere bruine plekjes op het lichaam. De zon is vaak de boosdoener als oorzaak van pigmentvlekken. Daarom zien we pigmentvlekken vooral voorkomen in het gezicht en op de handen. Deze worden het vaakst blootgesteld aan zonlicht. Dat wil echter niet zeggen dat het gezicht en de handen de enige plekken zijn waar ze kunnen voorkomen. Ook op andere delen kunnen pigmentvlekken ontstaan.
Pigmentvlekken ontstaan door een ophoping van pigment. Pigment is in feite een kleurstof, melanine, die wordt aangemaakt door de pigmentcellen in de opperhuid. Pigment is verantwoordelijk voor de kleur van de huid, maar ook voor de kleur van je haar en bijvoorbeeld de iris van de ogen. Pigment heeft een beschermende functie. Bij blootstelling aan zonlicht maakt het lichaam meer pigment aan om zich te beschermen tegen het UV-licht. Hierdoor ontstaat het bruine kleurtje op de huid. Zonnen is in feite niks anders dan het aanmaken van meer pigment. Bij een teveel aan zonlicht kunnen de pigmentcellen in de war raken. De pigmentvlekken oorzaak nummer 1 is dan ook zonlicht. De in de war geraakte pigmentcellen zorgen voor een ophoping van pigment op een bepaalde plek. Een pigmentvlek is geboren.Een andere pigmentvlekken oorzaak is ouderdom. Dan worden de plekken ouderdomsvlekken genoemd. Een moedervlek of sproetjes zijn bijvoorbeeld ook voorbeelden van een opeenhoping van pigment door de pigmentcellen.
Vaak worden de pigmentplekken gezien als een veroudering van de huid en veel mensen smeren dagelijks met pigmentvlekken creme om de plekken te laten verdwijnen. Niet alleen oudere mensen krijgen er echter mee te maken. Jonge mensen kunnen ook heel goed te maken krijgen met pigmentcellen die in de war zijn geraakt. In principe zijn pigmentvlekken ongevaarlijk. Het kan vooral cosmetisch erg vervelend zijn. In sommige gevallen kan een opeenhoping van pigment, vaak aangeboren moedervlekken, veranderen tot een melanoom, oftewel huidkanker. De kans dat dit komt door gewone pigmentvlekken is echter zeer klein.
Er zijn verschillende soorten pigmentvlekken. We zetten de meest voorkomende even op een rijtje.
Zonnevlekken
Deze zien eruit als een of meer bruin gekleurde plekjes op de huid. Deze pigmentplekjes ontstaan vooral op lichaamsdelen die veelvuldig aan zonlicht zijn blootgesteld zoals het gelaat maar ook armen en handen. Ouderdomsvlekken worden ook aangeduid als zonnevlekken of levervlekken.
Zwangerschapsmasker
Een andere vorm van overmatige pigmentvorming is het zwangerschapsmasker. Dit zijn donkere vlekken in het gezicht en soms in de nek. Aangezien deze variant vooral voorkomt bij zwangere vrouwen (ze worden veroorzaakt door zwangerschapshormonen), wordt het zwangerschapsmasker genoemd.
Aangeboren Pigmentvlekken
Hieronder vallen bijvoorbeeld moedervlekken en de cafe-au-lait vlekken.
Overige Vlekken
Door wondjes, huidirritatie, acne, eczeem en littekens kunnen ook bruine vlekjes ontstaan.
Niet genoemd in het bovenstaande rijtje, maar wel veroorzaakt door pigment is Vitilgo. Dit zijn witte pigmentvlekken waar het pigment juist ontbreekt. In feite het tegenovergestelde van een pigmentvlek. Hierdoor kunnen er heldere witte vlekken op de huid ontstaan. Vaak speelt erfelijkheid een rol bij witte pigmentvlekken.
De behandeling van pigmentvlekken is bijna altijd cosmetisch van aard: men vindt de vlekken lelijk en wil er daarom iets aan (laten) doen. Er zijn verschillende behandelingsmethoden voor pigmentvlekken:
De een heeft meer aanleg voor de vorming van pigmentvlekken dan de ander, dat is niet te veranderen. De belangrijkste factor bij het ontstaan van pigmentvlekken is blootstelling aan zonlicht. Daarom: