Inhoud

Een hernia of breuk is de uitstulping van een orgaan of weefsel uit de lichaamsholte waar het normaliter in ligt.

Oorzaak

Een hernia kan zich op twee manieren vormen:

Een acute aandoening kan ontstaan onder meer door plotseling te draaien, in een onjuiste houding te tillen, een schok, een val of zelfs door te hard niesen. De acute aandoening uit zich dan doorgaans onmiddellijk als een scherpe, plaatselijke pijn die ook naar de benen kan uitstralen. Die pijn gaat soms gepaard met plaatselijke spierkrampen die de natuurlijke kromming van de rug kunnen wijzigen. Een slijtage of chronische aandoening kan te wijten zijn aan verschillende factoren zoals het steeds opnieuw geblokkeerd raken van een wervel, een gebrekkige houding, zwaarlijvigheid, foutieve rugoefeningen, verkeerde voeding en het verouderingsproces waardoor de tussenwervelschijf zijn sterkte en vitaliteit verliest.

Symptonen

Een hernia geeft zelden pijn laag in de rug en altijd in één van de benen, meestal de zij- of achterkant, en van de bil tot in het onderbeen, zelfs tot in de voet of tenen. Lang niet iedereen met een hernia heeft dus rugpijn. Soms hebben mensen wel aanvallen van rugpijn gehad, vóórdat er klachten in het been ontstonden. De pijn kan verergeren bij hoesten, niezen, persen (toilet), iets zwaars tillen of bij bepaalde bewegingen.

Door de pijn worden de bewegingen belemmerd en raakt de lichaamshouding vaak verstoord. Vaak is er de neiging zijwaarts over te hellen naar het been dat geen pijn doet. Er kunnen ook andere klachten zijn, zoals prikkelingen/tintelingen of juist een doof gevoel in het been en de voet. Soms is er krachtsverlies of een lichte verlamming waardoor het voor de patiënt niet mogelijk is de grote teen goed te bewegen. Als de zenuw te lang bekneld zit kan de patiënt tijdelijk last hebben van verlammingsverschijnselen of problemen krijgen met het plassen of de stoelgang.

Behandeling

Een herniaoperatie gebeurt onder volledige narcose. Hierbij wordt de beschadigde tussenwervelschijf zoveel mogelijk verwijderd. De beknelde zenuw, die de klachten veroorzaakte, krijgt dan weer voldoende ruimte. Na de operatie ontstaat tussen de beide wervels een litteken - het is dus niet zo dat de wervels direct op elkaar komen te zitten. Na de operatie wordt de patiënt verder behandeld door de fysiotherapeut. Deze doet oefeningen om de rug weer belastbaar te maken en de patiënt op de been te krijgen. Als de patiënt na ongeveer een week wordt ontslagen uit het ziekenhuis wordt de fysiotherapie thuis of poliklinisch voortgezet.

Afhankelijk van de snelheid van het herstel mag de belasting geleidelijk aan weer worden opgevoerd. Voor hernia's in de onderrug bestaat tegenwoordig ook een operatietechniek waarbij met een microscoop wordt gewerkt. Via een klein sneetje wordt een buisje naar binnen geschoven. Via dit buisje wordt het weefsel dat de zenuwbeknelling veroorzaakt weggehaald. De operatie via deze techniek is wel ingewikkelder en duurt daarom wat langer. Door de kleinere operatiewond kan de patiënt echter veel sneller herstellen. Als alles goed gaat kan hij vaak zelfs na een dag het ziekenhuis weer verlaten. Ook hier geldt dat begeleiding door de fysiotherapeut gegeven wordt en de belasting geleidelijk aan weer mag worden opgevoerd.