In de penis bevinden zich drie zwellichamen. Twee voor de stijfheid en één rond de plasbuis. Het zwellichaam rond de plasbuis vormt aan het uiteinde de glans (eikel).
Bij een erectie vullen de zwellichamen zich met bloed. Hierdoor zwelt de penis op en wordt stijf. Doordat er meer bloed in de zwellichamen instroomt dan uitstroomt wordt de penis hard.
Voor een erectie is seksuele opwinding nodig. Opwinding ontstaat door prikkeling van onze zintuigen (bijvoorbeeld iets zien, voelen, horen) of door gedachten en verlangens. Via zenuwen worden dan signalen van de hersenen naar de penis overgebracht. De gladde spiercellen in de zwellichamen ontspannen zich zodat de zwellichamen zich met bloed kunnen vullen. Om te voorkomen dat de erectie inzakt (de zwellichamen lopen weer leeg) moeten er zenuwprikkels blijven bestaan. Deze prikkels krijgt men tijdens het vrijen.
Een erectie kan ook spontaan ontstaan tijdens de zogenaamde REM-slaap. Dit soort erectie heeft geen verband met seksuele opwinding of prikkeling van zintuigen.
Bij de meeste mannen komt het wel eens voor dat ze moeilijk een erectie krijgen of in stand kunnen houden. Dit kan bijvoorbeeld komen door vermoeidheid, teveel alcohol of relatieproblemen. Er is echter pas sprake van een erectiestoornis als mannen regelmatig gedurende langere periode geen goede erectie kunnen krijgen of vasthouden. Een erectieprobleem heeft een belangrijke impact op de kwaliteit van leven van zowel de patiënt als zijn partner.
Een erectiestoornis kan zowel een lichamelijke, als psychologische oorzaak hebben. Ongeveer 25 procent van erectiestoornissen wordt veroorzaakt door een psychologische oorzaak. Bij 45 procent speelt zowel een psychologische als een lichamelijke oorzaak een rol. Bij 25 procent is er vrijwel alleen een lichamelijke oorzaak terwijl bij 5 procent van de patiënten geen oorzaak wordt gevonden.
Psychologische oorzaken
Er kunnen allerlei psychologische factoren leiden tot erectieproblemen. Onzekerheid en angst voor falen spelen vaak een belangrijke rol. Ook andere factoren hebben invloed, zoals geluid, licht, geur of gedrag van de partner. Verder kunnen depressies, zogenaamde 'life-events' (ingrijpende gebeurtenissen in iemands leven), geringe seksuele opwinding van de partner, nare seksuele ervaringen in de jeugd, bang zijn voor intimiteit, relatieproblemen of seksualiteit als wapen in een onderlinge strijd tussen de partners, een aanleiding zijn tot een erectiestoornis.
Lichamelijke oorzaken
Er kunnen allerlei lichamelijke factoren een rol spelen bij een erectiestoornis:
Alvorens met geneesmiddelen of een andere behandeling te beginnen, is het verstandig eerst uitvoerig met uw (huis)arts en uw partner over uw problemen te praten. Uw arts ziet nou eenmaal meer patienten met dergelijke problemen, zodat hij uw problemen in de juiste proporties kan zien. Dit kan u helpen hier mee om te gaan. In bepaalde gevallen zal de (huis)arts u aanraden advies in te winnen bij een arts of psycholoog, die gespecialiseerd is in de sexuologie. In een aantal gevallen zal helemaal geen behandeling nodig zijn.