Inhoud
De ziekte van Bechterew, ook wel spondylitis ankylopoëtica ('hakenvormende ontsteking van de wervelkolom') of ankyloserende spondylitis geheten, is een gewrichtsontsteking van de wervelkolom. De ziekte behoort tot de spondylartropathieën.
De ziekte is vernoemd naar de Russische neuroloog en psychiater Vladimir Bechterew (1857-1927) die in 1892 voor het eerst deze (reumatische) aandoening beschreef. Het is een aandoening waarbij ontsteking van gewrichten in de wervelkolom en het bekken tot pijn en stijfheid kunnen leiden. Er kunnen ook symptomen in andere organen en orgaansystemen optreden. Het begint meestal tussen het 15e en 35e levensjaar, vaker bij mannen dan bij vrouwen. De ziekte van Bechterew komt vaak voor bij mensen die lijden aan colitis ulcerosa.
Klachten
De ziekte van Bechterew begint meestal sluipend. Soms duurt het vele jaren voordat de diagnose wordt gesteld. Symptomen kunnen zijn:
- Lage rugpijn en stijfheid (Aanvankelijke klachten)
- Iridocyclitis (ontsteking van de iris in het oog)
- Een langdurige gewrichtsontsteking van bijvoorbeeld een knie
- Voorbijgaande zenuwpijnen in borst, buik of benen
- Een beklemd gevoel op de borst in de nacht
- Geleidingsstoornissen van het hart
- Aorta-insufficiëntie
- Ademhalingsklachten door apicale longfibrose
- Ontstekingen van achillespezen
- Psoriasis (huidafwijkingen)
- Darmklachten (Ziekte van Crohn)
Mensen met deze aandoening zijn 's ochtends opvallend stijf in de rug, die ook pijnlijk is. Typerend is dat bij bewegen de pijnklachten geleidelijk aan kunnen verdwijnen. Ontstekingen van de SI-gewrichten, die het heiligbeen met het de rest van het bekken verbinden zijn vaak al in een vroeg stadium op röntgenfoto's te zien.
Diagnose en oorzaak
Die wordt gesteld aan de hand van:
- De klachten van pijn en stijfheid
- De bewegingsbeperking van de rug
- Bloedonderzoek
- Röntgenonderzoek. MRI onderzoek laat vaak eerder de afwijkingen zien dan conventionele radiodiagnostiek.
Door abnormale botvorming rond de gewrichten die de wervels met elkaar verbinden, ontstaat de bewegingsbeperking van de rug. Ook peesaanhechtingen kunnen verharden.
Foto's van de onderrug kunnen deze botvorming aantonen naast het aantonen van ontsteking van de bekkengewrichten. Met bloedonderzoek kan een verhoogde bloedbezinking worden gevonden. Mensen met de ziekte van Bechterew zijn relatief vaak drager van een bepaald kenmerk in het bloed, het zogenaamde HLA-B27. Van de mensen met dit leukocytenantigeen heeft circa 5% de ziekte. Van de mensen met de ziekte van Bechterew heeft circa 95% het antigeen.
Behandeling
Wanneer niets wordt gedaan dan kan de wervelkolom uiteindelijk in een benige zuil veranderen. Dit geeft op een röntgenfoto uiteindelijk een karakteristiek beeld, de zgn. 'bamboo-spine'. Daarom moet iemand met deze ziekte dagelijks oefenen om de rug zoveel mogelijk beweeglijk en in ieder geval recht te houden. Gebeurt dit niet dan zullen de meeste lijders uiteindelijk geheel krom groeien zodat ze op latere leeftijd nog slechts met moeite naar voren kunnen kijken.
Andere behandelingen zijn:
- Ontstekingsremmende medicijnen: zogenaamde NSAID's
- Fysiotherapie of Oefentherapie Cesar of Mensendieck ten behoeve van houdingsadviezen en instructies voor oefeningen.
- TNF-alfa-remmers, zogenoemde biologicals als infliximab, Enbrel en Humira
Overige maatregelen die eventueel nodig zijn, zoals behandeling van een regenboogvliesontsteking, aangepaste schoenen bij achillespeesontstekingen en bijvoorbeeld aanpassing van het meubilair.
De ziekte is niet te genezen maar wel draaglijker te maken en een aantal ernstige gevolgen zijn bij zorgvuldige behandeling wel eens te voorkomen.
Houdingscorrectie
Het vastgroeien van de wervelkolom kan leiden tot ernstige kyfose en/of scoliose (voorovergebogen en zijwaartse houdingsafwijkingen). Het is echter mogelijk om door middel van een operatieve wervelkolomcorrectie de oorspronkelijke houding te herstellen of tenminste te verbeteren. Beter is ervoor te zorgen dat de verstijving niet in gebogen houding optreedt.
