Inhoud
Bij een voedselvergiftiging veroorzaakt een giftige stof in het eten dat je ziek wordt. Meestal zijn het niet de bacteriën zelf die de voedselvergiftiging veroorzaken, maar de gifstoffen (toxines) die door de bacteriën geproduceerd zijn. Dit kan o.a. gebeuren wanneer eten verkeerd bewaard wordt/is. Deze gifstoffen kunnen nog lang op het voedsel blijven zitten, ook al zijn de bacteriën niet meer aanwezig. Het verhitten van eten zorgt er wel voor dat de bacterie dood gaat, maar in veel gevallen maakt het de gifstof niet onschadelijk. Voedselvergiftiging beperkt zich in de meeste gevallen tot het maag-darm kanaal.
Voedselvergiftiging kan komen door:
- een bacterie;
- stoffen die een bacterie afscheidt;
- een virus;
- bij kinderen: een eencellige parasiet.
Voedselvergiftiging door een bacterie komt bij volwassenen het meest voor. Bij kinderen zijn eencellige parasieten in de meeste gevallen de boosdoeners.
Een voedselvergiftiging is niet hetzelfde als een voedselinfectie. Bij een voedselinfectie zijn bacteriën, virussen of parasieten in het voedsel de boosdoeners.
Soorten voedselvergiftiging
Bacteriën en toxines zijn de belangrijkste veroorzakers van voedselvergiftiging. Daarnaast kunnen ook virussen een bron van besmetting zijn (dit wordt vaak gezien bij schaap en schelpdieren). Ook kan een hoog pesticidegehalte de oorzaak van voedselvergiftiging zijn.
Bij een bacteriële voedselvergiftiging worden de verschijnselen niet veroorzaakt door de bacterie zelf, maar door door de bacteriën geproduceerde gifstoffen (toxines). Deze kunnen nog in het voedsel aanwezig zijn, ook al zijn de bacteriën zelf gedood (bijvoorbeeld door koken). Voorbeelden van bacteriële voedselvergiftiging zijn:
- Botulisme, veroorzaakt door een eiwit gevormd door de bacterie Clostridium botulinum;
- Diarree veroorzaakt door toxines gevormd door Bacillus cereus in opgewarmde rijst of pasta;
- Braken door toxines gevormd door Staphylococcus aureus.
Een bacteriële voedselvergiftiging staat los van bederf; Het product ziet er nog gewoon uit en ruikt ook normaal.
Verloop
In de meeste gevallen treden de verschijnselen binnen enkele uren op (veelal binnen 8-24 uur). Het begint meestal met krampende pijnen, diarree, misselijkheid en overgeven.
Behandeling
Behandeling hangt geheel af van de oorzaak. Vaak gaat een voedselvergiftiging na twee tot drie dagen vanzelf over. Het kan ook zes tot tien dagen duren. Het is zeker aan te raden om naar de dokter te gaan als er naast diarree ook sprake is van koorts, bloed en slijm in de ontlasting, heftig braken of uitdrogingsverschijnselen.
Preventie
- Koel (bederfelijk) voedsel goed. Zet de koelkast op 4°C (of lager).
- Zet restjes voedsel snel terug in de koeling.
- Bewaar restjes maximaal 2 dagen in de koelkast.
- Houd alles schoon en droog.
- Was je handen goed en regelmatig.
- Ontdooi voedsel niet op kamertemperatuur maar het liefst in de koelkast.
- Was groente en fruit grondig onder stromend water en houd de omgeving schoon.
- Scheid rauw en bereid voedsel.
- Gebruik ander snijmateriaal (snijplank en/of mes) voor rauw en bewerkt voedsel.
- Verhit voedsel goed. Dit geldt vooral voor dierlijke producten als vlees, vis en ei.
- Zorg dat restjes door en door verhit worden.
- Let bij het kopen op versheid, houdbaarheidsdatum en bewaaradviezen.
