Inhoud
Vitamine B1 (thiamine) is een onderdeel van het vitamine B-complex. B-vitamines zijn wateroplosbare vitamines. Vitamine B1 is noodzakelijk voor het functioneren van hersenen, zenuwen en spieren en zorgt voor de verbranding van koolhydraten uit voedsel.
Vitamine B1 werd in het verleden ook wel aneurine of antiberiberi-vitamine genoemd.
Vitamine B1 zit met name in (varkens)vlees, groene groente, zuivelproducten en brood- en graanproducten. 100 gram varkensvlees bevat ongeveer de helft van de benodigde hoeveelheid vitamine B die een mens dagelijks nodig heeft.
Een tekort aan vitamine B1 kan neuropathie veroorzaken. De ziekte wordt ook wel BeriBeri genoemd. Dat betekent in het Singalees 'Ik kan niet, ik kan niet'. De ziekte komt in de westerse wereld eigenlijk niet meer voor.
Vooral oudere mensen en mensen die onvoldoende groente en fruit eten, lopen risico op een vitamine B1-tekort.
Klachten bij een vitamine B1-tekort zijn:
- Verminderde eetlust,
- Vermoeidheid, depressie,
- Concentratiestoornissen,
- Hoofdpijn,
- Geheugenverlies en/of dementie (Korsakov-psychose).
Als het lichaam, in tegenstelling tot een tekort aan vitamine B1 een teveel aan vitamine B1 binnenkrijgt, dan is dat geen probleem. Dit wordt gewoon uitgeplast.
Oorzaken
Een ernstig vitamine B1-tekort kan het gevolg zijn van chronisch overmatig alcoholgebruik, eenzijdige voeding of ondervoeding (anorexia). Bij deze aandoeningen kan er gemakkelijk een tekort aan vitamine B1 ontstaan door slechte voeding en door verstoorde opname van vitamine B1 uit de darmen.
Oorzaken van vitamine B1-tekort zijn:
- Onvoldoende inname van vitamine B1. In landen waar witte rijst het basisvoedsel is, komt het vaak voor.
- Verminderde opname in de darmen.
- Alcoholisme, zeker als iemand daarnaast ook nog slecht eet.
- Verhoogde behoefte: bijvoorbeeld bij koorts, patiënten die gedialyseerd worden, tijdens de zwangerschap of tijdens het geven van borstvoeding.
- Verhoogde uitscheiding. Bijvoorbeeld bij mensen die plasmiddelen gebruiken (zij plassen vitamine B1 uit), en mensen die last hebben van chronische diarree, kan een tekort ontstaan.
Gevolgen van een tekort aan vitamine B1
Door een tekort aan vitamine B1 ontstaan klachten gerelateerd aan het zenuwstelsel zoals depressie, een verlaagde irritatiedrempel, concentratieproblemen en geheugenverlies. als moeheid, prikkelbaarheid, geheugenstoornissen, gebrekkige eetlust, slaapstoornissen, buikpijn en gewichtsverlies. Andere verschijnselen zijn spierzwakte, verminderde reflexen, verminderde eetlust, gewichtsverlies en maagstoornissen. Ook kunnen hartaandoeningen ontstaan en in sommige gevallen verwardheid.
Beriberi is de klassieke vorm van een vitamine B1-tekort. Beriberi betekent grote zwakte - de patiënt kan niet meer op zijn benen staan. In de westerse wereld komt beriberi eigenlijk niet meer voor.
Behandeling
Na aanvulling van vitamine B1 verdwijnen de meeste verschijnselen, maar de veranderingen in het zenuwstelsel zijn blijvend.
Om het tekort aan vitamine B1 aan te vullend dient het dieet verrijkt te worden met vitamine B1-rijk voedsel en kunnen er eventueel supplementen in de vorm van o.a. thiamine en pyridoxine worden ingenomen.
De behandeling bestaat bij ernstige klachten uit het intraveneus toedienen van hoge dosis Vitamine B1.
