zorgaanbieders
Zorgaanbieders
Zoek en vind uw zorgaanbieder bij u in de buurt of in een bepaalde regio
Informatie over Vaginisme

Vaginisme houdt in dat een vrouw niet in staat is om geslachtsgemeenschap te hebben doordat de bekkenbodemspieren die rond de vagina liggen zich samenknijpen zonder dat de vrouw dit wil. Gemeenschap is hierdoor niet, of vrijwel niet, mogelijk. Het aanspannen van de bekkenbodemspieren gebeurt soms al voordat er iets in de buurt van de vagina komt; zoals een tampon, speculum of penis. Hierdoor is het dus vrijwel onmogelijk om een inwendig onderzoek te laten verrichten door een arts, kan er tijdens de menstruatie geen tampon gebruikt worden en is gemeenschap vrijwel onmogelijk.

Vrouwen die last hebben van vaginisme denken vaak dat ze 'te nauw' zijn. Dit is echter vrijwel nooit het geval. Het nauwe gevoel wordt veroorzaakt door een verhoogde spanning in de bekkenbodem.

Functies van de bekkenbodemspieren zijn o.a. het opvangen van drukverschillen in de buikholte (zoals bij niezen, lachen en tillen) zonder urine te verliezen, het wel en niet doorlaten van urine en ontlasting en het ondersteunen van de organen in het kleine bekken (zoals de blaas en de baarmoeder).

Het 'op slot' gaan van de vagina wordt ook wel een vaginistische reactie genoemd.

Oorzaak

Er zijn twee vormen: primair vaginisme en secundair vaginisme. Bij de primaire vorm is het probleem er altijd geweest, bij vrouwen met secundair vaginisme is het later ontstaan.

De meeste vrouwen met vaginisme zijn bang voor penetratie. Ze zijn bang voor pijn, bang dat hun vagina te klein is of de penis te groot of ze zijn bang dat ze geen controle hebben over de penetratie. Door dat soort gedachten spannen ze (onbewust) de bekkenbodemspieren aan zodra er iets in de vagina wordt gebracht. Dat doet vervolgens pijn waardoor het lijkt of het niet past. Zo ontstaat een vicieuze cirkel.

Wat in andere gevallen een rol speelt is de gedachte dat seks vies is of slecht. Meestal ingegeven door de opvoeding en soms ook door de partner. Ook dat soort gedachten kunnen een vaginistische reactie geven.

In uitzonderlijke gevallen is er een lichamelijke oorzaak voor vaginisme. Zo kan het maagdenvlies erg stevig zijn of kan penetratie pijn doen door een ontsteking, een SOA of door hormonale veranderingen in de overgang.

In de meeste gevallen is de opening op zichzelf niet te nauw, maar ontstaat dat gevoel doordat de spieren zo strak zijn aangespannen. Een vaginistische reactie kan ook een uiting zijn van onvrede met de relatie of met andere angsten die niet direct met seks te maken hebben.

Het is overigens een absolute misvatting dat een vrouw met vaginisme geen zin in seks heeft.

Behandeling

Een huisarts kan doorverwijzen naar een seksuoloog voor behandeling. Een seksuoloog kan op zoek naar de oorzaak en werken aan de oplossing. Ook kan de behandeling bestaan uit voorlichting over de anatomie en werking van de geslachtsorganen, de bekkenbodem- en kunnen er ontspanningsoefeningen worden aangeleerd.

Ook is het mogelijk om in behandeling te gaan bij een bekkenfysiotherapeut. De bekkenfysiotherapeut kan helpen bij het beter bewust maken van het onderlichaam en de spierspanning van de bekkenbodem. Hij of zij geeft oefeningen om de spieren van het bekken en van de bekkenbodem te herkennen, te ontspannen en te controleren.