Inhoud

Reumatoïde artritis (RA) is een ontsteking van het synovium (= slijmvlies) in gewrichten. Het is een zgn. auto-immuunziekte: een aandoening waarbij het afweersysteem gezonde, lichaamseigen weefsels als lichaamsvreemd ziet en deze probeert onschadelijk te maken, zoals ook gebeurt bij ziekteverwekkers. In het geval van RA richt het immuunsysteem zich op de weefsels die de binnenkant van de gewrichten bekleden. Dat veroorzaakt een chronische ontsteking, waarbij het kraakbeen en op den duur zelfs het bot beschadigd kunnen raken.

In ernstige gevallen kan RA ook de omliggende weefsels van de gewrichten zoals pezen en spieren aantasten.

Oorzaken

Waarschijnlijk zijn bij het ontstaan van RA zowel erfelijke aanleg, omgevingsfactoren en mogelijk een infectie betrokken. Het afweersysteem wordt hierdoor ontregeld en gaat gezonde, lichaamseigen weefsels als lichaamsvreemd zien. Hierdoor ontstaat een chronische ontsteking waarbij een teveel aan Tumor Necrosis Factor alpha (TNF-alpha) in de gewrichten een belangrijke rol speelt. TNF-alpha is een eiwit met een sleutelrol in allerlei ontstekingsprocessen in het lichaam.

De exacte oorzaak van RA is echter nog altijd niet precies opgehelderd.
Wel is inmiddels duidelijk dat roken de kans op het ontstaan van RA aanzienlijk verhoogt.

Symptomen

De volgende symptomen kunnen bij RA voorkomen:

Hoewel de ontsteking alle gewrichten kan treffen, worden meestal eerst de kleine gewrichtjes van de handen, polsen en voeten aangetast, vervolgens de knieën en de grotere gewrichten van de armen. Uiteindelijk kan bijna ieder gewricht meedoen.

De ontsteking is meestal symmetrisch, dat wil zeggen dat de gewrichten aan beide kanten van het lichaam tegelijkertijd ontstoken zijn.

Op den duur kunnen onderhuids de karakteristieke 'reumaknobbels' ontstaan, vooral in de handen en de ellebogen.

Naast deze specifieke symptomen zijn er dikwijls ook meer algemene symptomen, zoals vermoeidheid, gewichtsverlies, lichte koorts, bloedarmoede, en een algeheel gevoel van ziek zijn.

Behandeling

Als u reumatoïde artritis heeft, dan krijgt u te maken met verschillende behandelaars, zoals een reumatoloog, reumaverpleegkundige en oefen- of fysiotherapeut. Of in een later stadium, met de podotherapeut of orthopedisch schoenmaker. Misschien wordt u verwezen naar een orthopedisch chirurg, als de gewrichten schoongemaakt moeten worden of als er kunstgewrichten nodig zijn. De plastisch chirurg kan hier ook een rol in spelen. Na een gewrichtsvervangende operatie kan het zo zijn dat u naar een revalidatiearts wordt verwezen.

Het gebruik van medicijnen staat centraal bij de behandeling van reumatoïde artritis.