Inhoud

Een osteochondritis dissecans is een zeldzame aandoening waarbij een stuk kraakbeen (chondro) samen met het eronder gelegen bot (osteo) loslaat van het gewrichtsoppervlak. De oorzaak is niet bekend. Er wordt gedacht dat er sprake is van een doorbloedingsstoornis van het bot waardoor het afsterft en loslaat.

Het treedt met name op gedurende de puberteit en mogelijk is er een relatie met snelle groei en intensief sporten. In het merendeel van de gevallen bevindt het fragment zich aan de binnenzijde van de knie, ter plaatse van de zogenaamde 'mediale femurcondyl'. Bij mannen wordt het vaker gezien dan bij vrouwen en het komt regelmatig voor dat de andere knie hetzelfde probleem vertoont.

Oorzaak

Niemand weet precies wat de oorzaak is. Een van de theorieën is dat het komt door herhaalde traumata, omdat het in 60% van de gevallen voorkomt bij mensen die zeer intensief sporten. Zo zou een verkeerde belastingsas een van de onderliggende oorzaken kunnen zijn. Verder speelt mee een stoornis in de bloedvoorziening van het betreffende stukje bot, waardoor het afsterft en uiteindelijk loslaat. Vooral in de snel groeiende kinderen kan de bloedvoorziening voor de groeischijf op het randje van voldoende zijn, met een tekortschieten als gevolg.
Andere oorzaken worden toegeschreven aan erfelijke factoren en mogelijke hormoon stoornissen.

Symptomen

Het belangrijkste fenomeen is of het stukje bot met kraakbeen nog stabiel vast zit. Wanneer het nog op zijn plaats zit en het kraakbeen nog glad verloopt zullen de klachten vaag zijn: onduidelijk gelokaliseerde pijn en soms enige zwelling. Vooral bij zwaardere belasting en draaibewegingen zullen de klachten toenemen. Wanneer de aandoening voortschrijdt wordt de knie snel dik bij inspanning en de patiënt zal het been trachten te ontzien door de knie te draaien, zodat het plekje niet tegen het onderbeen aanduwt. Wanner het stukje los komt te liggen zullen er slotverschijnselen optreden, de knie kan niet meer strekken.

Behandeling

Indien de diagnose wordt bevestigd met een röntgenfoto zal in de meerderheid van de gevallen een scan nodig zijn van de knie, bij voorkeur een MRI scan. Hierop kan gezien worden hoe groot het fragment is en of het los ligt van het onderliggende bot. Er kan worden gekeken of het kraakbeen nog intact is. Ook kan een uitspraak worden gedaan over de vitaliteit van het fragment.

Aan de hand van de bevindingen op de scan en het klachtenpatroon van de patiënt wordt een behandeling ingesteld. Bij jonge kinderen kan vaak worden volstaan met een sportverbod en een aanpassing van de belasting gedurende drie maanden. Soms groeit het fragment weer heel mooi in.

Indien er desondanks geen ingroei plaatsvindt zijn er verschillende behandelmethoden mogelijk, variërend van het fixeren van het fragment met een schroef, het opboren van het fragment en hierdoor meer vitaal maken zodat er meer doorbloeding ontstaat, of het verwijderen van het fragment. Vrijwel alle ingrepen kunnen door middel van een kijkeroperatie worden verricht.