Inhoud
Een open rug, ook bekend met de medische term Spina bifida, is een ingewikkelde aandoening aan de neurale buis die ontstaat tijdens de embryonale ontwikkeling. Dit wordt een neuralebuisdefect genoemd. Bij spina bifida sluiten de ruggenwervels niet goed rondom het ruggenmerg.
Vormen
Open ruggetje komt voor in drie vormen:
- Spina bifida occulta:
Deze mildste vorm resulteert zich in een kleine scheiding of een gat in één of meer van de botten (wervels) van de wervelkolom. Omdat de spinale zenuwen meestal niet betrokken zijn, hebben de meeste kinderen met deze vorm van open ruggetje geen tekenen of symptomen en ervaren geen neurologische problemen. - Meningocele:
In deze zeldzame vorm worden de beschermende membranen rond het ruggenmerg (meninges), door de opening in de wervels naar buiten geduwd. Deze membranen kunnen worden verwijderd door een chirurg met weinig of geen schade aan zenuwbanen. - Myelomeningocele:
Ook bekend als open spina bifida. Myelomeningocele is de meest ernstige vorm. Deze vorm wordt meestal bedoeld als de term open ruggetje wordt gebruikt. Bij myelomeningocele blijft de wervelkolom van de baby open langs een aantal wervels in het laagste of middelste deel van de rug. Door deze opening steken de membranen en het ruggenmerg uit en vormen een zak op de rug van de baby. In sommige gevallen wordt de zak met membranen en het ruggenmerg gedenkt met huid. Meestal worden de weefsels en zenuwen blootgesteld, waardoor de baby vatbaar is voor levensbedreigende infecties.
Symptomen
Het hangt van de vorm en de hoogte van de spina bifida af hoe de beperkingen van de persoon zullen zijn. Spina bifida occulta leidt meestal niet tot invaliditeit.
Veel voorkomende lichamelijke problemen bij een open rug:
- Loopproblemen. Dat kunnen lichte loopproblemen zijn, maar ook verlamming van de voet-, been- en heupspieren. Bij verlamming is een rolstoel nodig.
- Zichtbare afwijkingen aan de voeten, bijvoorbeeld klompvoeten. Voetafwijkingen kunnen vaak behandeld worden met gips, voetbeugels of een operatie.
- Gedeeltelijke of hele verlamming van de sluitspieren van de anus en de urinewegen. Hierdoor is het mogelijk dat iemand de urine en ontlasting niet (goed) kan ophouden.
- Gedeeltelijke of hele gevoelloosheid in de onderste helft van het lichaam. Dit komt doordat niet alle zenuwen goed werken.
- Een waterhoofd. Dit kan vóór of na de geboorte ontstaan. Hoe sneller een waterhoofd behandeld kan worden, hoe minder schade er ontstaat aan de hersenen.
Daarnaast komen ook sociale en emotionele problemen voor.
Behandeling
Het op de rug blootliggende ruggenmerg is kwetsbaar voor beschadiging en voor infectie. Daarom moet er spoedig (d.w.z. binnen enkele dagen) door de neurochirurg worden ingegrepen. Er wordt een rugplastiek verricht waarbij het ruggenmerg overdekt wordt met hersenvliezen waarna de huid van de omgeving er overheen wordt gesloten. Als de afwijking te uitgebreid is voor een eenvoudige huidhechting, wordt de hulp van de plastische chirurg ingeroepen. Soms blijft de rugplastiek liquor lekken wat dan blijkt te berusten op een reeds bestaande hydrocefalie waardoor de overmaat aan liquor zich een weg naar buiten wil banen. Vanwege het gevaar voor infectie moet de liquorlekkage spoedig tot staan worden gebracht, wat over het algemeen goed lukt door het plaatsen van een shunt (wat in sommige centra ter voorkoming van deze problemen vanaf het begin zonder meer wordt gedaan).
