Multiple sclerose (MS)

Informatie over Multiple sclerose (MS)

Inhoud

1 Multiple Sclerose
2 Oorzaak
3 Klachten
4 Behandeling

Multiple sclerose of MS betekent dat er verharde plekken zijn in het centrale zenuwstelsel, dat wil zeggen in de hersenen en het ruggenmerg. Deze plekken worden ook wel 'plaques' genoemd. Op deze plekken zijn de cellen van het zenuwstelsel aangetast, waardoor stoornissen in de zenuwgeleiding ontstaan.

Nederland telt meer dan 15.000 mensen met Multiple sclerose. Elk jaar komen daar ongeveer 270 mensen bij. Vrouwen krijgen vaker MS dan mannen: ongeveer anderhalf keer zo vaak. (Bron: Hersenstiching Nederland)

Er zijn vier vormen van MS volgens het 'United States National Multiple Sclerosis Society'

Relapsing-Remitting (RR)
Deze vorm van MS wordt gekenmerkt door terugvallen en herstel-perioden. Ruim 80% van de mensen met MS heeft deze vorm in het begin. Het verloop van de ziekte verschilt van persoon tot persoon. Voor deze vorm van Multiple Sclerose zijn behandelingen beschikbaar die het aantal relapses verminderen en de tijd tussen de relapses vergroten. Deze vorm van MS bestaat bij 40% van alle gevallen van MS.
Secundair Progressief (SP)
Voor deze vorm geldt dat na een periode van herhaalde terugvallen en herstelperioden geleidelijk meer achteruitgang optreedt. De relapsing remitting Multiple Sclerose kan overgaan in deze vorm van MS, waarbij er een geleidelijk verlies (progressie) van functies optreedt. Ongeveer 40% van alle mensen met MS heeft deze vorm van MS. Hoe lang het duurt voordat de relapsing- remitting vorm over gaat in de secundair progressieve vorm is niet te voorspellen.
Primair Progressief (PP)
Deze vorm van Multiple Sclerose komt minder vaak voor. Deze vorm kent geen perioden van terugvallen of herstel, maar er treedt geleidelijk achteruitgang op. De symptomen nemen toe. Voor deze vorm van Multiple Sclerose is helaas nog geen behandeling beschikbaar. Circa 10% van alle mensen met MS heeft deze vorm.
Relapsing Progressief (PR)
Deze vorm van MS wordt gekenmerkt door aanval- en herstelperioden. Circa 5% van alle mensen met MS hebben te maken met deze vorm van MS. Er vindt een geleidelijke achteruitgang plaats.

Daarnaast bestaat er nog Milde of Benigne MS. Dit is een vorm van MS die gekenmerkt wordt door de tijd die er tussen de aanvallen zit. In sommige gevallen zit er soms wel tien jaar (of meer) tussen de aanvallen. Ook komt het voor dat er slechts sprake is van een eenmalige aanval. Deze vorm van MS ontwikkelt zich dus niet altijd tot een chronische ziekte. Circa 10% van alle gevallen bestaat uit deze vorm van MS.

Oorzaak

Bij MS is de isolatielaag (de myeline) rondom de zenuwbanen aangetast en kan het centrale zenuwstelsel bepaalde signalen niet goed verwerken. Een aantal lichaamsfuncties kunnen hierdoor niet meer of niet optimaal werken. Waarschijnlijk is MS een auto-immuunaandoening: een ziekte waarbij het afweersysteem zich ten onrechte tegen het eigen lichaam richt. Mogelijk komt dit doordat er een virus aanwezig is.

Waarom dit gebeurt is helaas nog niet bekend. Onderzoekers vermoeden dat erfelijke factoren de vatbaarheid voor de ziekte bepalen. Ook denken zij dat bepaalde virussen dit proces beïnvloeden. Verder onderzoek moet meer duidelijkheid geven.

Klachten

Er zijn veel klachten die bij MS kunnen voorkomen:

Slechter zien en dubbelzien: oogklachten hoeven niet met het oog zelf te maken hebben, maar kunnen komen doordat bijvoorbeeld de oogzenuw ontstoken raakt als een bepaald gebied in de hersenen aantast is.
Vermoeidheid.
Pijnlijke prikkelingen in armen en benen, pijn in de onderrug (door verzwakte spieren) of krampen als gevolg van spierstijfheid.
Spierzwakte en spierstijfheid.
Tremoren (stuurloosheid van bewegingen) en spasmen.
Incontinentie.
Maagdarmklachten.
Verhoogde kans op een longontsteking.
Aanvallen: meest voorkomend zijn aanvallen van aangezichtspijn.
Duizeligheid.
Doorliggen.
Psychotische episoden.
Gevoelsstoornissen.
Geheugenstoornissen.
Stemmingsstoornissen.
Overige klachten: zoals seksuele problemen en klachten met spreken.

De klachten kunnen verschillen per persoon. De meeste mensen met MS zullen niet met alle klachten te maken krijgen.

Behandeling

Behandeling van MS kan worden onderverdeeld in een aantal categorieën:

Behandeling van symptomen: behandeling of geneesmiddellen voor bepaalde klachten kan bijwerkingen veroorzaken. Er wordt altijd bekeken of het effect van het geneesmiddel opweegt tegen het optreden van bijwerkingen.
Behandeling van een acute verslechtering: een acute klacht wordt een relapse of schub genoemd. Het is een periode, variërend van minstens 24 uur tot weken, met snel opkomende nieuwe klachten of het optreden van oude klachten die eerder waren verdwenen. Op zo'n moment is sprake van een acute ontsteking op één of meer plaatsen in het centrale zenuwstelsel. Om dit opvlammende ontstekingsproces te behandelen worden vaak corticosteroïden als methylprednisolon ingezet. Echter niet elke schub hoeft behandeld te worden.
Geneesmiddelen kunnen worden onderverdeeld in een drietal soorten:

Interferon béta remt onder andere de immuuncellen.
Glatirameer acetaat is een immunomodulerend geneesmiddel die qua structuur op myeline lijkt.
Natalizumab blokkeert het binnendringen van geactiveerde immuuncellen in het hersenweefsel. Dit gaat door de bloedhersenbarrière heen.

Verder kan een fysiotherapeut helpen met op de juiste manier bewegen, een oefentherapeut kan helpen om de juiste houding aan te nemen en bewegingsoefeningen te doen en een ergotherapeut kan helpen om het dagelijks leven naar eigen wens in te vullen en activiteiten zo zelfstandig mogelijk uit te kunnen voeren. Ook kan een aangepast dieet helpen. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat er een correlatie bestaat tussen een dieet arm aan verzadigde vetten en een relatief mild verloop van de ziekte. Patiënten die dierlijke producten vermeden en voornamelijk een plantaardig dieet volgen blijken een relatief lagere handicap te hebben over een periode van vele jaren.

Multiple sclerose (MS) video's

'Multiple Sclerose, vragen beantwoord'