Inhoud

Lichen planus wordt ook wel lichen ruber (planus) genoemd en is een huidziekte. Lichen planus wordt gekenmerkt door een goedaardige keratose, dit is abnormale verharding van de huid. Vaak zit dit op het wangslijmvlies, maar het kan ook op andere plaatsen in de mond, zoals op de tong voorkomen. Ook op de huid en op de genitale slijmvliezen kan lichen planus voorkomen.

Er bestaan verschillende vormen van lichen planus:

De erosieve vorm is een premaligne aandoening en kan aan kanker voorafgaan, maar dit gebeurt gelukkig slechts in 3 tot 5 procent van de gevallen.

Op de huid kenmerkt de aandoening zich door het ontstaan van kleine, jeukende vlakke papels, met een kleur variërend van rood tot lichtpaars. Voorkeurslokalisaties van deze huidafwijkingen zijn de buigzijde van polsen en onderarmen, de nek, het gebied rond het heiligbeen en de geslachtsorganen en de enkels.

Lichen planus komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen (met een verhouding 3:2) en komt het meeste voor bij mensen van middelbare leeftijd. Lichen planus bij kinderen is zeldzaam.

Oorzaken

De oorzaak van lichen planus is tot op heden onbekend. Het is niet besmettelijk.

Lichen-planusachtige uitslag ontstaat soms als gevolg van:

Symptomen

Afwijkingen aan de huid
Lichen planus op de huid geeft kleine paars-rode bulten die aan de bovenkant plat zijn. Soms zijn hier duidelijke witte strepen in te zien. Deze bultjes zitten met name op de binnenkant van de polsen, de enkels en de onderkant van de rug. Ze kunnen ook op andere plekken op de huid voorkomen, evenals in de mond en op de geslachtsdelen.

Afwijkingen in de mond
Lichen planus kan ook witte strepen geven aan de binnenkant van de wangen, op het tandvlees of de tong. Dit kan aanwezig zijn zonder dat u er iets van merkt. Deze worden dan vaak voor het eerst bij toeval gezien tijdens een contro­le bij de tandarts of door de huidarts. Lichen planus op de slijmvliezen kan erg pijnlijk zijn, vooral wanneer er wondjes ontstaan.

Pijn bij seksueel contact
Lichen planus bij de geslachtsdelen kan zorgen voor pijn bij seksueel contact, vooral bij vrouwen.

Nagels
Bij ongeveer 10 procent van de patiënten zit de lichen planus ook op de nagels. Op de nagels zijn dan ribbel­tjes, gleufjes of spleten te zien.

Behandeling

Afwijkingen aan de huid
Bij lichte vorm van lichen planus zonder klachten van jeuk of cosmetische bezwaren is meestal geen behandeling nodig. Wanneer men vermoedt, dat lichen planus een reactie is op een medicijn, is het zinvol het medicijn in overleg met de huisarts of specialist tijdelijk te staken. Het is mogelijk dat de uitslag dan binnen enkele weken verdwijnt.
Er is geen definitieve therapie bekend voor lichen planus van de huid, maar de behandeling van de bijkomende klachten is vaak wel effectief omdat de jeuk kan worden verlicht en de uitslag kan worden bestreden. Corticosteroïdhoudende crèmes of zalven zijn de meest gebruikte geneesmiddelen. Zij remmen de ontsteking en onderdrukken de jeuk. In ernstige gevallen van lichen planus worden sterkere middelen gegeven, zoals prednisontabletten of capsules met een vitamine A-achtig medicament. Ook een behandeling met ultra violet licht, in combinatie met tabletten die de huid gevoeliger maken voor licht (PUVA), kan soms een goed resultaat opleveren. Deze therapie wordt in het ziekenhuis toegepast en is alleen in uitzonderlijke gevallen nodig.

Afwijkingen in de mond
Het behandelen van orale lichen planus ligt binnen het bereik van de orale geneeskunde. Op dit moment genezing van orale lichen planus niet mogelijk, maar er zijn medicijnen die gebruikt worden om de effecten van de ontstekingsreactie te verminderen.

Soms kan orale lichen planus opeens, jaren nadat men het genezen achtte, terugkomen.