Inhoud

Herpes genitalis is een seksueel overdraagbare aandoening (soa). De oorzaak is een virus. Bij een besmetting komen er blaasjes op de huid en slijmvliezen van de penis, de vagina en de anus. Het virus blijft altijd in uw lichaam aanwezig. U kunt dan anderen besmetten tijdens onbeschermde seks.

Oorzaak

Herpes wordt veroorzaakt door een virus. Dit virus zorgt voor een pijnlijke infectie van de huid en de slijmvliezen in en rond de geslachtsdelen. Het wordt overgedragen door seksueel contact met iemand die herpes heeft. Het virus kan daarbij het lichaam binnendringen via:

Het is mogelijk het virus via de eigen vingers over te brengen naar een ander deel van het lichaam, zoals de ogen, of naar een partner. Het advies is om het ontstoken gedeelte van huid of slijmvlies met blaasjes en zweertjes zo min mogelijk aan te raken en de handen na eventueel contact altijd grondig te wassen.

Herpes is niet te genezen, maar de klachten en verschijnselen van herpes kunnen worden behandeld.

Symptomen

De eerste klachten komen ongeveer een week na de infectie met het virus. Vaak is er sprake van :

Een tot twee dagen daarna worden blaasjes of zweertjes zichtbaar:

De ernst van de klachten verschilt sterk per persoon. De eerste aanvallen kunnen gepaard gaan met pijn, koorts, opgezette klieren in de liezen en soms afscheiding uit de vagina. Vooral vrouwen hebben dan vaak pijn bij het plassen.

Na anaal contact (kontneuken) met iemand die herpes heeft kan de endeldarm ontstoken raken. Dit gaat soms samen met bloed- of slijmverlies en pijn bij de ontlasting. De blaasjes en zweertjes drogen na ongeveer drie weken weer in en genezen meestal zonder littekens.

Terugkerende aanvallen:
Als de klachten van de eerste infectie zijn verdwenen, lijkt het of het herpesvirus ook weg is uit het lichaam. Helaas is dat niet zo. Het virus heeft zich uit de huid of slijmvliezen teruggetrokken in een zenuwknoop. Daar blijft het sluimerend aanwezig. Het kan zich opnieuw vermenigvuldigen en nieuwe blaasjes op huid of slijmvliezen veroorzaken.

Hoe vaak een aanval terugkomt is niet te zeggen. De een heeft bijna iedere maand een herpesaanval, anderen zelden of nooit meer.

Terugkerende aanvallen verlopen in het algemeen minder heftig dan de eerste aanval. Het is onbekend waarom de aanvallen bij de ene persoon vaker terugkomen dan bij de ander. Wel is bekend dat een goede algemene conditie belangrijk is. Aanvallen treden voornamelijk op in situaties waarin het afweersysteem minder goed werkt, bijvoorbeeld vlak voor de menstruatie of tijdens een griepaanval. Ook stress zorgt voor een verhoogde kans op aanvallen.

Diagnose

Vaak wordt de diagnose gesteld op basis van de karakteristieke blaasjes en de klachten. Zo nodig kan onderzoek worden gedaan op het vocht in de blaasjes of een uitstrijkje van de bodem van de blaasjes.

Behandeling

Er bestaat geen geneesmiddel dat het herpesvirus uit het lichaam laat verdwijnen. Daarom kan het virus steeds weer de kop op steken. Een goede lichamelijke en geestelijke conditie dragen bij aan vermindering van het aantal aanvallen.

Er zijn tabletten die de duur van de aanvallen bekorten. Deze remmen de vermenigvuldiging van het virus in het lichaam en voorkomen zo verdere uitbreiding van een aanval. Ze verminderen ook de ernst en omvang van de klachten. Het is wel belangrijk zo snel mogelijk na het begin van de aanval met de tabletten te beginnen. Soms worden er ook pijnstillende middelen gegeven.

Voor herpes aan de lippen (de koortslip) zijn crèmes te koop. Helaas werken deze koortslipcrèmes niét bij herpes genitalis.
Als de klachten regelmatig terugkomen (zes keer per jaar of vaker) kan iemand overleggen met de huisarts. Misschien is een langdurige behandeling met tabletten zinvol om aanvallen te voorkomen.

Partnerwaarschuwing
Partners hoeven niet onderzocht of behandeld te worden. Alleen als zij zelf klachten hebben, kan het verstandig zijn de dokter te bezoeken. Wel is het aan te raden om herpes te bespreken met de vaste partner. Herpes kan vanzelf terugkomen zonder dat er sprake is van nieuwe (losse) seksuele contacten.

Voorkomen van besmetting
Als iemand een aanval van genitale herpes doormaakt, is het beter om helemaal geen geslachtsgemeenschap te hebben. Mocht dat toch gebeuren, dan is het belangrijk condooms te gebruiken.

Als iemand een koortslip heeft, is het beter dat hij of zij geen orale seks heeft (pijpen of beffen). Vermijd zoveel mogelijk het aanraken van de blaasjes, wondjes of korstjes, omdat het virus ook via de vingers makkelijk wordt overgedragen zodra men de eigen geslachtsdelen of die van een ander aanraakt.